Slaughter and Carcass Traits of Native Geese Reared in Local Breeder Condition in Muş Province

Bu çalışma, Muş ili ve çevresinde yetiştirilen yerli ırk kazlarının kesim ve karkas özelliklerini incelemek amacıyla yapılmıştır. Araştırmada Muş yöresinde yetiştirilen 8-10 aylık yasta toplam 41 adet kaz (14 erkek ve 27 dişi) kullanılmıştır. Canlı ağırlık, sıcak karkas ve soğuk karkas ağırlığı, kan, tüy, bas, ayak, kalp, karaciğer, taşlık, dalak, boyun, kanat, but, göğüs, sırt, karın yağı ve yenmeyen iç organ ağırlıkları erkeklerde sırasıyla 3968.57, 2710.00, 2678.71, 371.42, 637.85, 172.14, 131.42, 38.57, 69.29, 144.29, 2.28, 186.43, 506.43, 577.87, 781.43, 642.14, 86.07, 177.14 g ve dişilerde sırasıyla 3212.22, 2084.44, 2047.59, 277.04, 518.15, 138.52, 112.96, 24.81, 76.29, 142.22, 2.18, 143.70, 398.88, 464.07, 597.41, 455.55, 53.14, 189.26 g bulunmuştur. İncelenen özelliklere cinsiyetin etkisi (P<0.01) önemli bulunmuştur. Erkek kazlarda soğuk ve sıcak karkas randımanı; kan, bas, kalp, karın yağı ağırlıklarının canlı ağırlığa oranı ve göğüs, sırt ağırlıklarının soğuk karkasa oranı daha yüksek (%67.45 ve 68.23; %9.48, 4.36, 1.41, 3.19 ve %29.19, 23.89) bulunmuştur (P<0.01). Buna karsın tüy, ayak, karaciğer, taşlık, dalak, yenmeyen iç organ ağırlıklarının canlı ağırlığa oranı ve boyun, kanat, but ağırlıklarının soğuk karkas ağırlığına oranı ile fire oranının dişi kazlarda daha yüksek (%16.22, 3.54, 3.76, 6.91, 0.106, 5,87 ve %7.06, 19.59, 22.72, %1.13) olduğu görülmüştür (P< 0.01). Karkas özellikleri ile canlı ağırlık, ayak ve bas ağırlığı (r=0.34, -0.93), göğüs ağırlığı ile karkas randımanı (erkek ve dişide r= 0.59 ve 0.48) önemli (P<0.05, P<0.01) düzeyde ilişkili bulunmuştur. Erkek kazlarda karkas özellikleri ile tüy, taşlık ve yenmeyen iç organ ağırlığı arasında (r=0.74, 0.54, -0.56); karaciğer ağırlığı ile yenmeyen iç organ ağırlığı arasında (r=0.54) ve canlı ağırlık ile ayak ağırlığı (r=0.63) arasında önemli (P<0.05, P<0.01) fenotipik korelasyonlar tespit edilmiştir. Dişi kazlarda ise karaciğer ağırlığı ile göğüs, sırt ağırlığı, sıcak karkas ağırlığı, soğuk karkas ağırlığı arasında önemli ve negatif (r=-0.85 , - 0.55, -0.45, -0.45) ve sırt ağırlığı ile sıcak karkas randımanı ve soğuk karkas randımanı arasında pozitif (r=0.64 ve 0.57) fenotipik korelasyonlar bulunmuştur (P<0.05, P<0.01). Sonuç olarak Muş yöresinde halk elinde yetiştirilmekte olan kazların besi performansının arttırılması amacıyla yapılacak seleksiyon uygulamalarında ayak, bas ve göğüs ağırlıklarından yararlanılabileceği, ayrıca erkeklerde tüy ve taşlık ağırlığının da kullanılabileceği, dişi kazlarda ise karaciğer ağırlığının karkas özellikleri ile negatif ilişkili olduğu sonucuna varılmıştır.This study was held to determine the criterias of a selection for the slaughter and carcass traits of native geese reared in local breeder condition in Mus. A total of 41 geese ( 17 male and 24 female) which were 8-10 mounths of age were used. Live weight , hot carcass and cold carcass weight, blood, feather, head and foot weight, heart, liver, gizzard and spleen weight, neck, wing, leg, breast and back weight, abdominal fat weight and inedible viscera weight were 3968.57, 2710.0, 2678.71, 371.42, 637.85, 172.14, 131.42, 38.57, 69.29, 144.29, 2.28, 186.43, 506.43, 577.87, 781.43, 642.14, 86.07, 177.14 for males, and 3212.22, 2084.44, 2047.59, 277.04, 518.15, 138.52, 112.96, 24.81, 76.29, 142.22, 2.18, 143.70, 398.88, 464.07, 597.41, 455.55, 53.14, 189.26 for females respectively. Effects of sex on slaughter and carcass traits were investigated were statistically significant (P<0.01). Live weight , hot carcass and cold carcass weight, hot carcass percentage and cold carcass percentage, blood, feather, head, foot, heart, neck, wing, leg, breast, back and abdominal fat weight were higher in males ( 3968.57 g, 2710.00 g, 2678.71 g , % 67.45, % 68.23 g, 371.42 g, 637.85 g, 172.14 g, 131.42 g, 38.57 g, 186.43 g, 506.43 g, 577.87 g, 781.43 g, 642.14 g, 86.07 g) (P<0.01). However liver, gizzard, and inedible viscera ratio to the body (P<0.01) and leg ratio to the cold carcass were superior in females. There were significant relations between carcass traits and body weight, foot and head weights ( r=0.48 and 0.59 male and female respectively) (P<0.05, P<0.01). The correlation coefficients between carcass traits and feather, gizzard, innedible viscera weight (r=0.74, 0.54, -0.56); between liver weight and inedible viscera weight (r=0.54) and between live weight and foot weight (r=0.63) were high and significant for male geese (P<0.05, P<0.01) In female geese, there were obtained high and negative correlations between liver weight and breast weight, hot carcass weight and cold carcass weight (r=-0.85, -0.55, -0.45, -0.45) and positive correlations between back weight and percentage of cold and hot carcass (r=0.64 and 0.57) (P<0.05, P