Hadis İlimlerinin Tedrîsâtı açısından Osmanlı Dârulhadisleri

WOS:000375175100002In the Islamic world, dar al-hadith madrasas also known as hadith specialization madrasas, are special qualified educational institutions established for the purpose of systematic hadith education. The first dar al-hadith was founded in Damascus in the 12th century, and within a short time spread to various parts of the Islamic world. The dar al-hadith entered the educational and cultural life of Anatolia in the first half of the 13th century with the opening of cankiri Dar al-Hadith. Under the Ottomans the Edirne Dar al-Hadith, founded in the 15th century, and Suleymaniye Dar al-Hadith, founded in the 16th, were at the top of the madrasa hierarchy. Research into the dar al-hadith curriculum has become increasingly common in the field of Ottoman hadith studies. Although we have many written documents and sources that provide information about the general madrasa curriculum, so far we have not found anything substantial about the specific curriculum in Ottoman Dar al-Hadith madrasas. In this study we will provide an initial analysis of extant sources to examine the quality and efficiency of hadith education in the high-ranking institutions of Edirne and Suleymaniye Dar al-Hadith.Dârulhadis medreseleri, İslâm dünyasında hadis ilimlerinin daha sistemli bir şekilde tedrîs edilmesi için açılan ve hadis ihtisâs medresesi olarak da bilinen özel nitelikli eğitim kurumlarıdır. İlk defa XII. asırda Şam’da açılan dârulhadisler, kısa sürede İslâm coğrafyasının çeşitli bölgelerine yayılmış, bu arada XIII. asrın ilk yarısında Çankırı Dârulhadisi’nin açılması ile Anadolu eğitim ve kültür hayatına girmiştir. Osmanlılarda da XV. asırda açılan Edirne Dârulhadisi ve XVI. asırdaki Süleymaniye Dârulhadisi medreselerin en üst basamağında yer almıştır. Son zamanlarda Osmanlı hadis çalışmaları ile ilgili araştırmalarda, dârulhadislerin müfredâtının tesbitine yönelik incelemeler hız kazanmış durumdadır. Umûmî medrese müfredâtı ile ilgili bilgi veren birçok yazılı belge ve kaynak bulunmasına rağmen, Osmanlı dârulhadislerinin programı hakkında şu ana kadar kesin bir bilgiye ulaşılmış değildir. Bu çalışmada öncelikle konuyla ilgili kaynaklar tahlil edilerek, yüksek pâyeli Edirne ve Süleymaniye Dârulhadisi’ndeki hadis eğitiminin niteliği ve verimliliği üzerinde durulacaktır