Türkiye’de Eğitim Alanında Üstbiliş Odaklı Yapılan Makalelere Yönelik Bir İçerik Analizi

The aim of this research is to review the researches, which have been conducted on metacognition in education in our country and published as articles in terms of the field, topic, study group/sample, applied method, data collection tools, data analysis methods and publication languages. In the research, designed with descriptive content analysis method, all the 136 studies were reviewed stated in 112 journals. The following results were reached with the analyses. The number of studies-carried focusing on metacognition in the area of education- demonstrated a rapid increase especially in the last five years except for the year 2013. Almost in half of the studies, the researchers mainly focused on general features, such as the participants’ awareness on metacognition or a particular side of metacognition, strategies, levels of use apart from a specific area. Orderly, Turkish, Mathematics, Science and Technology were among the most specific study areas. The variables, which may have effect on a metacognitive feature, and the relationship with a metacognitive feature and other various features were the most studied topics. A great number of the researches were carried out with pre-service teachers. There were almost no encountered study with high school students and teachers. No researches- with post-graduate students, administrators, and parents- have been encountered, either. As the researches were carried out generally with a quantitative approach and descriptively, mainly quantitative data collection tools were used. Mostly the hypothesis tests and relational tests were applied during the analysis process. The majority of the studies were published in Turkish.Bu araştırmanın amacı ülkemizde eğitim alanında üstbiliş odaklı yapılan ve makale olarak yayınlanan çalışmaları; alan, konu, çalışma grubu/örneklem, kullanılan yöntem, veri toplama araçları, verilerin analiz teknikleri ve yayın dilleri açısından incelemektir. Betimsel içerik analizi yöntemi temel alınarak tasarlanan araştırma kapsamında 112 dergiye ait tüm online sayılar taranarak ulaşılan 136 çalışma incelenmiştir. Yapılan analizler sonucunda şu sonuçlara ulaşılmıştır. Eğitim alanındaki üstbiliş odaklı çalışmaların sayısı özellikle son beş yıl içerisinde 2013 yılı hariç hızlı bir artış göstermiştir. Çalışmaların yaklaşık yarısında özel bir alandan bağımsız olarak katılımcıların üstbiliş veya üstbilişin özel bir yönüne dair farkındalıkları, stratejileri, kullanım düzeyleri gibi genel özelliklerine odaklanılmıştır. Sırasıyla Türkçe, Matematik ve Fen ve Teknoloji kapsamında en fazla çalışma yapılan özel alanlardır. Üstbilişsel bir özellik üzerinde etkili olabilecek değişkenler ve yine üstbilişsel bir özellik ile farklı özellikler arasındaki ilişkiler en fazla ele alınan konulardır. Araştırmaların büyük bir bölümü de öğretmen adaylarıyla gerçekleştirilmiştir. Lise düzeyindeki öğrencilere ve öğretmenlere yönelik araştırmalar yok denilecek kadar azdır. Lisansüstü öğrencilere, yöneticilere ve velilere yönelik araştırma yoktur. Genellikle araştırmalar nicel bir yaklaşımla betimsel nitelikte tasarlanmış olup bunun bir sonucu olarak da ağırlıklı olarak nicel veri toplama araçları kullanılmıştır. Analiz sürecinde en fazla hipotez testleri ve ilişkisel testlere başvurulmuştur. Çalışmaların büyük bir bölümü Türkçe olarak yayınlanmıştır