Türk Kütüphaneciliği ve Bilgi Dünyası Dergilerinin Özlerine Eleştirel Bir Bakış

A fundamental means of scientific communication are the peer reviewed articles published mainly in scientific journals and their abstracts. The abstract is a critical indicator of scientificity of an academic article, and a strategic tool enabling the decision of what to and whether to read the full text of an article or not. A qualitative abstract has to contain some basic information. It has been observed that abstracts of two major journals -Turkish Librarianship (TL) and Information World (IW)- which contribute to the improvement of Library and Information Science literature in Turkey do not meet the abstract requirements. This study, aims to determine the tendency and attitudes regarding the abstract writing in these two journals. The study has been limited to analysis of Turkish abstracts of 162 peer reviewed articles (TL 80 and IW 82 articles) published in the 2009-2013 time period in the context of major abstract elements, language and expression, and number of word and sentences used. Data gathered was analysed and comparatively evaluated by means of Excel. It is seen that a significant number of papers in both journals are deficient in clearly stating the hypothesis (TL %68; IW %95), method (TL %54; IW %68), while behaving more rigorously in language and expression used (TL %99; IW %83), determining of scope (TL %99; IW %87) and aim (TL %91; IW %88) of the study. Results show that abstracts in TL are generally more rigorously prepared than those in IW and they prove the hypothesis which stated that papers in both journals time to time do not take into consideration the scientific and professional criteria of abstract writing. As a conclusion, the need to update and strengthen the editorial policies of the journals, increase of academic writing and scientificity awareness in both writers/researchers and peer reviewers has been stressed and some suggestions where offered in this context.Bilimsel iletişimin önemli araçlarından birisi, dergilerde hakemli makale olarak yayımlanan yazılar ve bu yazılardaki özlerdir. Öz, bir yazının tamamınun okunup okunmayacağına karar verilmesini sağlayan stratejik bir bölüm ve o yazının bilimselliğinin göstergelerinden biridir. Nitelikli bir öz belirli bilgileri içermelidir. Türkiye’de kütüphane ve bilgibilim alanında yayımlanan iki temel dergideki [Türk Kütüphaneciliği (TK) ve Bilgi Dünyası (BD)] özler ele alındığında, bir özde bulunması gereken belirli özellikleri taşımadıkları gözlenmektedir. Buna göre bu çalışmada, her iki derginin özlerinde öz hazırlama yönündeki özen, eğilim ve tutumlarının saptanması amaçlanmaktadır. Araştırma kapsamında iki dergide 2009-2013 yılları arasında yayımlanan toplam 162 hakemli makalenin (TK 80, BD 82) özleri, temel öz ögeleri, dil ve anlaşılırlık, sözcük ve tümce sayısı açısından analiz edilmektedir. Veriler Excel programı ile değerlendirilmiş olup, her bir öge için iki dergi arasında karşılaştırmalı bir yol izlenmiştir. Her iki dergide de önemli oranlarda hipotez (TK %68; BD %95) ve yönteme (TK %54; BD %68) yer verilmediği; ancak dil ve anlatım (TK %99; BD %83), kapsam (TK %99; BD %87) ve amaca (TK %91; BD %88) daha çok özen gösterildiği görülmüştür. Elde edilen bulgular, TK ve BD’de özler bağlamında zaman zaman bilimsellik ölçütlerinin göz önüne alınmadığı sonucuna varılmış olup genellikle TK dergisindeki özlerde BD dergisi özlerine göre özlerin taşıması gereken ölçütlerin daha başarılı bir biçimde yerine getirildiği bulgulanmıştır. Nitekim, her iki dergideki öz niteliğinin artırılması için yayın politikalarının geliştirilmesi, yazı hazırlayan yazar/araştırmacılar ile bu yazıları “onaylayan” hakem/akranların akademik yayın ve yazım davranışının değiştirilmesi, bu konuda bilinç oluşturulması ve/veya güçlendirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır