Een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek is de vorm van een verkennend booronderzoek

ADC ArcheoProjecten heeft in juni, augustus en september 2018 een bureauonderzoek en inventariserend veldonderzoek uitgevoerd op de locatie Stadsedijk 53 te Heijningen, gemeente Moerdijk. De aanleiding van het onderzoek is de sloop en nieuwbouw van een bedrijfswoning en de voorgenomen nieuwbouw van een deels onderkelderde bedrijfsloods met een oppervlakte van 1.250 m2. Op basis van het bureauonderzoek is een gespecificeerde verwachting opgesteld. Hieruit volgt dat de diepere ondergrond van het plangebied uit pleistocene afzettingen bestaat. Hierbij kan het gaan om afzettingen van de Formatie van Waalre, afzettingen van de Formatie van Krefenheye en/of afzettingen behorende tot het Laagpakket van Wierden binnen de Formatie van Boxtel. De top van de pleistocene ondergrond bevindt zich rond 5,5 m –NAP (5,8 m –mv). Op dit niveau kunnen archeologische resten uit het Laat-Paleolithicum en het Mesolithicum aanwezig zijn. Eventuele resten zullen hoofdzakelijk bestaan uit vuursteenstrooiïngen en haardkuilen. De kans op de aanwezigheid van dergelijke resten worden evenwel als laag ingeschat. Paleogeografische studies hebben aangetoond dat het landschap ter plaatse al in het Laat- Mesolithicum sterk vernatte. Hierdoor trad op grote schaal veengroei op en ontstond een aaneengesloten moerasgebied. Vanaf de Late Middeleeuwen nam de invloed van de zee sterk toe. Als gevolg van een combinatie van bodemdaling door veenwinning en ontwatering en het optreden van stormvloeden veranderde westelijk Noord-Brabant in een kweldergebied met getijdengeulen. Deze ontwikkeling ging gepaard met erosie van veen en de afzetting van zand en klei (Laagpakket van Walcheren binnen de Formatie van Naaldwijk). De kans op het aantreffen van intacte resten uit het Neolithicum, de Bronstijd, de IJzertijd, de Romeinse tijd en de Middeleeuwen wordt daarom als laag ingeschat. Door opslibbing kwamen de kwelders steeds hoger te liggen en nam de overstromingsfrequentie af. Halverwege de 16e eeuw werden de kwelders die voldoende hoog waren opgeslibd teruggewonnen op de zee middels de aanleg van dijken. In 1583 is de ‘Polder Oude Heijningen’ een feit en was bewoning mogelijk. Uit de kadastrale kaart van 1832 blijkt dat zich bebouwing ter plaatse van de huidige woning bevond. Het deel van het plangebied waar de nieuwe loods is voorzien ligt in een wat lager gelegen gedeelte van het landschap tussen de dijk en de vroeg-19e-eeuwse bebouwing. Uit oude kaarten blijkt dat tot op heden geen bebouwing in dit deel van het plangebied heeft gestaan. Teneinde deze verwachting te toetsen en aan te vullen is in het plangebied een verkennend booronderzoek uitgevoerd. Hierbij is op 540 cm –mv (5,35 m –NAP) dekzand (Laagpakket van Wierden, Formatie van Boxtel) aangetroffen. In de top van het pakket zijn sporen van een podzolbodem in de vorm van een 20 cm dikke AE-horizont (overgangshorizont) aangetroffen. Dit betekent dat het dekzandoppervlak nog nagenoeg intact aanwezig is. In de top van het dekzand kunnen archeologische waarden uit het Laat-Paleolithicum en het Mesolithicum aanwezig zijn. Het dekzand wordt afgedekt door een 120 cm dik pakket riet-zeggeveen (Formatie van Nieuwkoop). Het veenpakket gaat via een erosieve grens over in een kalkrijk pakket gelaagde, sterk zandige klei en zwak siltig, matig grof zand. Deze afzettingen worden als geulafzettingen (Laagpakket van Walcheren, Formatie van Naaldwijk) geïnterpreteerd. Dit duidt op een inbraken van de zee, waarbij de oorspronkelijke top van het veen, die wordt beschouwd als een potentieel archeologisch niveau, is geërodeerd. In het westelijke deelgebied is boven het zandpakket een 35 tot 55 cm dik pakket, kalkrijke, sterk siltige, gerijpte klei aanwezig. Dit pakket wordt geïnterpreteerd als kwelderafzettingen (Laagpakket van Walcheren, Formatie van Naaldwijk). De afzettingen van het Laagpakket van Walcheren zijn aan de bovenkant scherp begrensd en worden afgedekt door een 80 tot 120 cm dik pakket humeuze, omgewerkte klei. Op basis van fragmenten steenkool, porselein en plastic betreft het hier een recent verstoord pakket. Eventuele aan de 17e-18e-eeuwse boerderijerven gerelateerde resten zullen niet meer intact aanwezig zijn