Bureauonderzoek Lagelandseweg 78 Gemeente Nijmegen, Archeologische Berichten Nijmegen - Briefrapport 280

In opdracht van Medimmune Pharma B.V. heeft Bureau Leefomgevingskwaliteit, Archeologie van de gemeente Nijmegen (BLAN) in juni 2019 een bureauonderzoek uitgevoerd voor het plangebied aan de Lagelandseweg 78 te Nijmegen. De aanleiding voor onderhavig onderzoek vormt de voorgenomen ontwikkeling van het plangebied. In het gebied zal een nieuw kantoorgebouw gerealiseerd worden naast de bestaande bebouwing. Daarbij zal een deel van de aanwezige kabels en leidingen (gas, water, elektra, hemelwaterafvoer en riool) worden verplaatst om de nieuwe fundering met kruipruimte te kunnen realiseren. De te graven sleuf zal naar verwachting een oppervlakte van 457 m2 beslaan en tot maximaal 1,2 m -mv ontgraven worden. Het doel van het bureauonderzoek is het opstellen van een gespecificeerde archeologische verwachting aan de hand van bestaande bronnen over bekende of verwachte landschappelijke, historische en archeologische waarden. Het resultaat betreft een standaardrapport met een gespecificeerde archeologische verwachting en een advies. Op basis hiervan kan het bevoegd gezag een beslissing nemen over het al dan niet laten uitvoeren van vervolgonderzoek. Om de doelstelling te realiseren, zijn de volgende onderzoeksvragen geformuleerd: • Wat is naar verwachting de opbouw van de ondergrond en zijn er aanwijzingen voor of gegevens bekend over bodemverstoringen? • Wat is de gespecificeerde archeologische verwachting van het plangebied? • In hoeverre worden eventueel aanwezige archeologische resten bedreigd door de voorgenomen ontwikkeling van het gebied? • Welk advies wordt gegeven voor eventueel archeologisch vervolgonderzoek? Ten behoeve van het bureauonderzoek zijn gegevens verzameld over bekende of verwachte archeologische waarden, alsmede over geologische, bodemkundige en historisch-geografische kenmerken van (de omgeving van) het plangebied. Vastgesteld is dat het plangebied binnen een grenszone ligt, tussen de glaciofluviale en fluviatiele afzettingen, in een relatief laag deel van het terrassenlandschap. Bij boringen in de nabijheid van het plangebied zijn grofzandige en grindige sedimenten aangetroffen en in één boring is tevens een 20 cm dikke kleilaag aangetroffen. Het is echter niet duidelijk of deze sedimenten een Kreftenheye-terras vertegenwoordigen, al dan niet bedekt door het kleiige laagpakket van Wijchen, wat zou betekenen dat het plangebied kansrijk is op het aantreffen van archeologische sporen. Mogelijk is, in plaats van het laagpakket van Wijchen, hier sprake van een komafzetting uit een latere periode. Dat kan zowel gunstig als ongunstig zijn voor eventuele archeologische waarden: indien de komafzetting relatief jong is, kan deze een ouder pleistoceen landschap beschermd hebben. Maar de mogelijke ligging in een komgebied (natte situatie) binnen een voormalige vlakte van een verwilderde rivier kan ook beschouwd worden als een ongunstige situatie om bewoningssporen aan te treffen. Ook kan nog niet uitgesloten worden dat er, in plaats van een Kreftenheye-terras sprake is van (deels) hellingafspoelingsafzettingen. Verder is de kans aanwezig dat het plangebied nog net op een overgang tussen een laag gelegen oever/kom en een zandrug ligt. Op de hoger gelegen zandruggen kunnen vaak wel archeologische resten aanwezig zijn, zoals uit de onderzoeken in de nabije omgeving van het plangebied blijkt. Middeleeuwse sporen of sporen ouder dan de bronstijd worden in het plangebied niet verwacht. In de nieuwe tijd is het terrein in gebruik geweest als akkerland. Mogelijk worden sporen aangetroffen die samenhangen met de percelering (greppels, palenrijen) en het grondgebruik (ploegsporen) in deze periode. Het plangebied lijkt nooit bewoond te zijn geweest, waardoor de kans op het aantreffen van nieuwetijdse bewoningssporen nihil is. Wel lag tijdens de Tweede Wereldoorlog een kleine airstrip (vliegveld) ten noordwesten van het plangebied. Het kan daarom niet uitgesloten worden dat binnen het plangebied resten uit de Tweede Wereldoorlog aangetroffen worden. Op basis van de onderzoeken in de omgeving zou voor het plangebied een middelhoge trefkans op archeologische waarden kunnen gelden. Er moet echter wel rekening mee gehouden worden dat een deel van het plangebied verstoord is door het plaatsen van kabels en leidingen in de jaren ’80 of later. Omdat niet duidelijk is wat de bodemopbouw in het plangebied is en hoe deze sedimenten geïnterpreteerd moeten worden, noch wat de mate van bodemverstoring is, wordt een inventariserend booronderzoek geadviseerd . Het onderzoek heeft als doel de mate van bodemverstoring vast te stellen en een beter beeld van de bodemopbouw te krijgen en daarmee het verwachtingsmodel te toetsen. Daarnaast dient de bodem verkennend te worden onderzocht op de aanwezigheid van archeologische indicatoren en vastgesteld te worden wat de (mogelijke) diepteligging van de archeologische resten is. Indien uit het booronderzoek blijkt dat binnen het plan-/onderzoeksgebied de kans op het aantreffen van archeologische waarden aannemelijk wordt geacht, kan een vervolgadvies geformuleerd worden, zoals aanpassing van de bouwwerkzaamheden of, indien dat niet mogelijk of wenselijk is, een verder archeologisch vervolgonderzoek in de vorm van proefsleuven of een opgraving (al dan niet in de vorm van een begeleiding)