Geçmişi İmgelerle Yeniden Kurmak: İlköğretim Düzeyinde Tarihsel İmgelem Becerilerinin Kullanımı Üzerine İkonografik Bir Analiz

Bu çalışma, "The Reconstruction of the Past through Images: An Iconographic Analysis on the Historical Imagination Usage Skills of Primary School Pupils" paralel adıyla İngilizce de yayınlanmıştır.Bu çalışma, ilköğretim altıncı sınıf öğrencilerinin tarihsel düşünme süreçlerinde imgelem becerilerini nasıl işe koştuklarını ve bu yolla geçmişi nasıl kurguladıklarını tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Bu doğrultuda İstanbul ili Kadıköy ilçesi sınırları içerisinde bulunan bir ilköğretim okulunda, sosyal bilgiler dersi tarih konuları kapsamında bir sergi/ müze ziyareti gerçekleştirilmiş; sonrasında öğrencilerden tarihsel kaynakları kullanarak imgelemlerinde oluşan geçmiş kurgularını resmetmeleri istenmiştir. Ortaya konulan elli dokuz ürün/illüstrasyondan dokuzu, “amaçlı örnekleme” yöntemine göre örneklem olarak seçilmiştir. Elde edilen veriler, nitel araştırma yöntemi kapsamında yer alan doküman incelemesi/ analizi tekniğine uygun olarak çözümlemiştir. Bu analiz sonucunda, bazı anakronik bulgulara ulaşılsa da öğrencilerin geniş ölçüde tarihsel kaynakları kullanarak geçmişi tarihsel bağlama uygun biçimde kurgulama becerisi gösterebildikleri, tarihsel kaynakların öğrencilerin tarihsel imgelem süreçlerini disipline etmede işlevsel olduğu, öğrencilerin ön bilgi ve deneyimlerini imgeleme ve düşünsel süreçlerde işe koşabildikleri bulgulanmıştır. Tarihsel kaynaklarla iletişime girerek tarihsel düşünme süreçleriyle meşgul olan öğrencilerin karşılaşabilecekleri güçlükleri aşmanın ve bu doğrultuda kazandırılacak becerilerin sağlıklı bir pedagojik zemine oturtulmasının öğretmenin destekleyici bir rol üstlenmesi ile mümkün olabileceği ileri sürülmüştür