Zespół niespokojnych nóg - epidemiologia, diagnostyka i terapia

Zespół niespokojnych nóg (RLS, restless legs syndrome) jest najczęściej występującym zaburzeniem ruchowym oraz istotną przyczyną zaburzeń snu. Występuje u 5-15% populacji kaukaskiej Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych. Rozpoznanie ustala się na podstawie wywiadu chorobowego, przy czym powinny być spełnione 4 podstawowe kryteria: przymus poruszania kończynami spowodowany odczuwaniem nieprzyjemnych sensacji w ich obrębie, pojawianie się objawów jedynie w spoczynku, ich ustępowanie lub złagodzenie pod wpływem ruchu, występowanie objawów wieczorem lub w godzinach nocnych. W 80% przypadków współwystępują okresowe ruchy kończyn podczas snu. U 75% pacjentów RLS jest zaburzeniem pierwotnym, uwarunkowanym rodzinnie. W pozostałych przypadkach jest wtórny do innych schorzeń lub stanów - szczególnie często występuje w mocznicy, anemii spowodowanej niedoborem żelaza, u kobiet w ciąży i w chorobie Parkinsona. Częstość nasilenia objawów jest skorelowana z niskim stężeniem ferrytyny w surowicy. Nie ma testu diagnostycznego potwierdzającego RLS. Wynik badania przedmiotowego jest prawidłowy, o ile z zaburzeniem tym nie współistnieją inne schorzenia. Celem badań pomocniczych jest wykluczenie innych chorób, których symptomatologia może przypominać RLS. W leczeniu stosuje się postępowanie niefarmakologiczne oraz farmakologiczne. Podaje się preparaty L-dopy, agonistów dopaminergicznych, opiaty, niektóre leki przeciwpadaczkowe oraz preparaty żelaza