Choroba niedokrwienna jelit w praktyce lekarza rodzinnego

Choroba niedokrwienna jelit występuje w trzech postaciach: ostrego niedokrwienia krezki, przewlekłego niedokrwienia krezki (CMI) oraz niedokrwienia okrężnicy. Ostre niedokrwienie krezki jest trudnym do rozpoznania stanem klinicznym, o śmiertelności sięgającej 59–93%. O jego rozpoznaniu często decyduje powiązanie silnego bólu brzucha ze skąpymi objawami przedmiotowymi oraz współwystępowaniem czynników ryzyka niedokrwienia okluzyjnego (np. migotania przedsionków) lub nieokluzyjnego (np. wstrząsu). Wdrożenie leczenia chirurgicznego (resekcja jelita, endarterektomia, by-pass) lub wewnątrznaczyniowego (selektywna fibrynoliza, trombektomia, angioplastyka, stentowanie) przed pływem 24 godzin od początku objawów daje pacjentowi znacznie większe szanse na przeżycie i uratowanie jelita. Przewlekłe niedokrwienie krezki jest najrzadszą postacią choroby niedokrwiennej jelit, która klinicznie przejawia się poposiłkowymi lub wysiłkowymi bólami brzucha, lękiem przed spożywaniem posiłku i znaczną utratą masy ciała. O rozpoznaniu decydują wyniki badań obrazowych: USG doplerowskie, angio-CT, angio-MR. Istotne zwężenia naczyń krezkowych w powiązaniu z objawami klinicznymi jest podstawą do zaproponowania leczenia rewaskularyzacyjnego, głównie metodą chirurgiczną. Obecnie do leczenia wewnątrznaczyniowego CMI, ze względu na gorsze wyniki odległe, powinni być kwalifikowani jedynie pacjenci znacznie obciążeni, o przewidywanym krótkim czasie przeżycia. Niedokrwienie okrężnicy to najczęstsza i bardzo heterogenna postać choroby niedokrwiennej jelit, objawiająca się przeważnie ostrym bólem brzucha i krwawieniem z okrężnicy. Postawą rozpoznania jest kolonoskopia, a leczenie jest przeważnie zachowawcze. Forum Medycyny Rodzinnej 2011, tom 5, nr 5, 390–40