Insulinoodporność i metody jej rozpoznawania u chorych z pierwotnym nadciśnieniem tętniczym

Insulin resistance occurs in a considerable number of diseases, especially in all the patients with obesity and hypertension and in almost 50% of slim patients with essential hypertension. Mechanisms leading to prereceptor, receptor and postreceptor insulin resistance with special auention paid to those changes which may occur in essential hypertension have been discussed in this study The methods used to diagnose insulin resistance are based on simultaneous measuring of insulin and glucose concentration in blood serum. The most exact methods of estimating insulin resistance consist in measuring glucose and insulin concentration in serum during steady-state, quantitatively defined glucose or insulin infusion at such a speed that the physiological glucose concentration in blood serum can be maintained. Both methods however- i. e. steady-state plasma glucose as well as metabolic clamp are laboratorious and tiresome for the patient. Nuclear magnetic resonance and administrating marked glucose, insulin, amino acids and fats have been used to estimate the degree of insulin sensitivity. The insulin clamp method, however, still remains the golden standard. High relationship between binding to erythrocyte receptors and insulin resistance measured by clamp technique glues the possibility of rapid and exact estimation of insulin sensitivity in patients with essential hypertension.Insulinooporność występuje w wielu jednostkach chorobowych, w szczególności u wszystkich chorych z nadwagą i nadciśnieniem tętniczym oraz u prawie połowy szczupłych chorych z nadciśnieniem tętniczym pierwotnym. W pracy omówiono mechanizmy prowadzące do insulinooporności przedreceptorowej, receptorowej i poreceptorowej, ze szczególnym uwzględnieniem tych zmian, które prawdopodobnie występują w pierwotnym nadciśnieniu tętniczym. Metody służące rozpoznawaniu insulinooporności oparte są na równoczesnych pomiarach stężeń insuliny i glukozy w surowicy krwi. Najdokładniejsze metody oceny insulinooporności polegają na pomiarach stężeń insuliny i glukozy w surowicy w warunkach stałego, określonego ilościowo wlewu glukozy i insuliny lub też stałego dożylnego wlewu insuliny i glukozy z tak dobraną szybkością, aby utrzymać fizjologiczne stężenie tego cukru w surowicy krwi. Zarówno pierwsza metoda (tzw. steadystate plasma glucose), jak i kolejna (tzw. klamra metaboliczna) są jednak pracochłonne i uciążliwe dla pacjenta. Wśród nowych metod, oceniających stopień wrażliwości na działanie insuliny, zastosowano jądrowy rezonans magnetyczny oraz podawanie znakowanych: glukozy, insuliny, aminokwasów i tłuszczy. Złotym standardem pozostaje jednak metoda klempu insulinowego. Wysoka korelacja pomiędzy wiązaniem insuliny do receptorów insulinowych krwinek czerwonych a stopniem insulinooporności zmierzonej metodą klamry metabolicznej nasuwa możliwość szybkiej i dokładnej oceny wrażliwości na działanie insuliny u chorych z pierwotnym nadciśnieniem tętniczym