Dysfunkcja śródbłonka i ADMA w patogenezie nadciśnienia tętniczego

Cardiovascular diseases (CVD) are today one of the major healthcare problems of the world population. Endothelial dysfunction (ED) reflects prominent abnormalities observed in these disorders. Nitric oxide is one of the most potent endothelial vasodilators and has also anti-inflammatory and antithrombotic properties. NO-mediated endothelium - dependent vasodilatation plays a crucial role in regulation of vascular tone. Impaired activity of NO-dependent metabolic pathways in endothelium may increase the risk of CVD and may be an important pathophysiological link leading to development of arterial hypertension (HTA). Asymmetric dimethylarginine (ADMA) is an endogenous inhibitor of NO synthase, which may cause ED due to decreased NO-availability. ADMA may be not only a marker, but also an active mediator in pathogenesis of CVD. Its levels have been shown to be elevated in variety of disorders, e.g. in hypertension. This article gives a brief review of contemporary state of knowledge regarding ED, ADMA and HTA. Pathophysiology of ED and HTA and possible pharmacological interventions aiming the modulation of ADMA level are discussed.Choroby układu sercowo-naczyniowego stanowią obecnie jeden z najistotniejszych problemów zdrowotnych populacji światowej. Istotnym elementem patologii obserwowanej w tej grupie schorzeń jest dysfunkcja śródbłonka. Jednym z najsilniejszych śródbłonkowych czynników wazodylatacyjnych jest tlenek azotu (NO), wykazujący także właściwości przeciwzapalne i antyagregacyjne. Pośredniczony przez NO, zależny od śródbłonka rozkurcz naczynia odgrywa istotną rolę w regulacji napięcia ściany naczynia. Dysfunkcja śródbłonkowych szlaków metabolicznych zależnych od NO może istotnie zwiększać ryzyko sercowo-naczyniowe, stanowiąc jednocześnie istotne ogniwo patogenezy nadciśnienia tętniczego. Asymetryczna dimetyloarginina (ADMA) jest endogennym inhibitorem kompetycyjnym syntazy NO, który poprzez zmniejszenie biodostępności NO, może prowadzić do dysfunkcji śródbłonka. ADMA jest nie tylko markerem, lecz także istotnym czynnikiem biorącym udział w patogenezie dysfunkcji śródbłonka, a jej podwyższone stężenie stwierdzano w przebiegu wielu chorób układu sercowo-naczyniowego, w tym również w nadciśnieniu tętniczym. Niniejsza praca jest przeglądem bieżących informacji dotyczących dysfunkcji śródbłonka i ADMA w powiązaniu z patogenezą nadciśnienia tętniczego, a także możliwości interwencji farmakologicznych prowadzących do zmiany stężenia ADMA