Ocena wpływu wiedzy i postaw wobec przeszczepiania narządów na deklarację oddania narządów wśród różnych grup społecznych

Background. Organ transplantation has become a routine medical procedure, but the number of waiting patients consistently is much higher than the pool of available organs. Legal, social and educational campaigns help to increase the number of donors. There is a need for searching mechanisms to make decisions regarding organ donation and to assess attitudes and knowledge of different social groups in order to identify educational needs. Aim. The aim of the study was to assess of knowledge and attitudes towards organ transplantation to declarations of giving organs in different social groups. Material and methods. The study group was consisted of 191people (135 F, 56 M) at the age from 16 to 61 years (mean age 26,86 ± 12,88) participated in educational meetings concerning organ donation (students, teachers, nurses). Survey tool included the Questionnaire: Study of attitudes towards transplantation consists of 26 closed questions (with the consent of the Krakow Statistical Office). Results. 97,38% of the respondents accept transplantation from living donors, 95.8% accept from people who died.There is no difference between acceptation organ transplantation and groups. 67% of respondent agree to be a living a donor, 78,53% respondents agree to give their organ after death. There was a statistical difference between readiness to give bone marrow(p = 0,008), give organs as living donors (p = 0,004) and readiness to sign a donor card p = 0,031 as well as between group and knowledge and attitudes. Conclusions. The study group is mostly positive about the treatment of organ and tissue transplantation as well as declare to willingness to give organ after death. Demographic variables differentiate these attitudes. There is a need for improve knowledge through education. Nursing Topics 2015; 23 (1): 40–45 Wstęp. Przeszczepianie narządów stało się rutynową procedurą medyczną, jednak liczba oczekujących stale znacznie przewyższa pulę dostępnych narządów. Regulacje prawne, kampanie społeczne i edukacyjne przyczyniają się do wzrostu liczby dawców. Istnieje potrzeba poszukiwania mechanizmów podejmowania decyzji dotyczących dawstwa narządów oraz oceny postaw i wiedzy różnych grup społecznych w celu zidentyfikowania potrzeb edukacyjnych. Cel. Celem pracy była ocena wpływu wiedzy i postaw wobec przeszczepiania narządów na deklarację oddania narządów wśród różnych grup społecznych. Materiał i metody. Grupę badaną stanowiło 191 osób (135 K, 56 M) w wieku 16–61 lat (śr. 26,86 ± 12,88) uczestniczących w spotkaniach edukacyjnych na temat dawstwa narządów — uczniowie, nauczyciele i pielęgniarki. Narzędzia badawcze: kwestionariusz indywidualny — badanie postaw wobec transplantologii składający się z 24 pytań zamkniętych (za zgodą Urzędu Statystycznego w Krakowie). Wyniki. Przeszczepianie komórek, tkanek i narządów od dawców żywych akceptuje 97,38% badanych, 95,81% od osób zmarłych. Nie stwierdzono różnicy pomiędzy akceptacją przeszczepienia narządów a grupami. Zgodę na oddanie narządów za życia wyraża 67%, 78,53% po śmierci. Stwierdzono istotnie statystycznie różnice pomiędzy gotowością do oddania szpiku (p = 0,008), oddania narządu za życia (p = 0,004), gotowością do podpisania oświadczenia woli (p = 0,031) a grupami oraz wiedzą i postawami. Wnioski. Badana grupa jest w większości pozytywnie nastawiona do zabiegów transplantacji narządów i tkanek oraz deklaruje chęć oddania narządu po śmierci. Przynależność do grup społecznych różnicuje te postawy oraz wiedzę. Istnieje zatem konieczność przeprowadzania szkoleń edukacyjnych. Problemy Pielęgniarstwa 2015; 23 (1): 40–45