Znaczenie oceny minimalnej choroby resztkowej u chorych na przewlekłą białaczkę limfocytową

Chronic lymphocytic leukemia (CLL) is a lymphoproliferative disorder of mature B lymphocytes characterized by a heterogenous clinical course. Approximately 60% of cases require treatment initiation due to disease advancement. Immunochemotherapy enables achievement of durable remissions in some of the patients, however despite the observed complete responses relapses occur. These are explained by the persistence of residual leukemic cells in blood, bone marrow and lymph nodes, defined as minimal residual disease (MRD). Use of flow cytometry and molecular methods in assessment of treatment response allows for more detailed response quantification and detection of leukemic cells with ≥ 10-5 sensitivity. Elimination of MRD is an important prognosticator of durable remissions following immunochemotherapy. Furthermore, the significance of MRD assessment increases due to its possible role in CLL treatment individualization and potential surrogate marker of response without the need of long lasting observations. Herein in this publication, the clinical significance of MRD assessment emphasizing flow cytometric methodology is summarized.Przewlekła białaczka limfocytowa (CLL) jest chorobą limfoproliferacyjną o zróżnicowanym prze­biegu klinicznym wywodzącą się z dojrzałych limfocytów B. W około 60% przypadków ze wzglę­du na zaawansowanie choroby konieczne jest rozpoczęcie leczenia. Zastosowanie intensywnej immunochemioterapii pozwala uzyskać długotrwałe remisje u części pacjentów, niemniej mimo uzyskania całkowitych odpowiedzi dochodzi do wznowy choroby. Jej nawrót tłumaczy się obecnością rezydualnych komórek białaczkowych w szpiku kostnym, krwi obwodowej czy węzłach chłonnych, określanych mianem minimalnej choroby resztkowej (MRD). Zastosowanie cytometrii przepły­wowej (FLC) oraz metod molekularnych umożliwia wykrycie pozostałych komórek białaczkowych z czułością sięgającą co najmniej 10–5, co pozwala na dokładniejsze określenie odpowiedzi na lecze­nie. Eliminacja choroby resztkowej stanowi istotny czynnik rokowniczy długotrwałej odpowiedzi na immunochemioterapię. Ponadto znaczenie oceny MRD zwiększa się w związku z możliwością in­dywidualizacji leczenia CLL oraz oceny jego skuteczności bez konieczności długoletniej obserwacji chorych. W niniejszej pracy podsumowano znaczenie kliniczne oceny MRD w CLL ze szczególnym uwzględnieniem metodyki opartej na FLC