Ultrasonograficzne badanie przesiewowe w kierunku tętniaka aorty i niedrożności aortalno-biodrowej u mężczyzn z Wielkopolski

Introduction: In previous study was demonstrated the usefulness of screening with use of ultrasonography in reducing the mortality caused by the rupture of abdominal aortic aneurysms (AAA). The aim of this study was to determine the prevalence of aneurysms of the aorta and iliac graft occlusions in the population of men aged over 50 years, living in Wielkopolska province, with risk factors for vascular complications, using ultrasound imaging. Material and methods: The analysis included 313 men aged 52–89 years surveyed in the period from March 2009 to January 2010, aged 65 years, with at least one factor of cardiovascular complications development, or aged over 50 years, with positive family history of AAA. Every subject underwent physical examination and ankle-brachial index, serum glucose and lipids were estimated. Also Doppler-duplex of aortic and iliac arteries was performed. Results: In 14 patients (4.5%) AAA of 32–93 mm diameter were detected. Two patients with symptomatic aneurysms were candidates for urgent surgical treatment. In patients with AAA significantly higher levels of glucose, increased frequency of current smoking, history of stroke and the presence of chronic obstructive pulmonary disease and systemic diseases, were found. In 11 patients (3.5%) were detected aorto-iliac occlusion, including 2 cases with critical ischemia symptoms. These individuals were characterized by higher concentrations of total cholesterol and LDL cholesterol, lower HDL cholesterol concentrations and more frequent active smoking and history of strokes. Palpation sensitivity in the detection of AAA was 21% and ultrasound specificity 100%. Limited diagnostic value had 3.8% ultrasound examinations and 0.9% of this percentage required repetition. The diameter of aorta dilated segments assessed by ultrasound and CT angiography differed about 0–2.4 mm (mean 1.8 ± 0.6 mm). Conclusions: This study confirmed that the incidence of abdominal aortic aneurysms development and their risk factors in the male population in Wielkopolska are similar to those described in earlier papers. AAA were detected in14 cases, of which two required urgent operation. The usefulness of abdominal ultrasonography in the detection of the AAA, was confirmed. The continuation of this screening program in a similar formula will be needed.Wstęp: W dotychczasowych analizach wykazano przydatność badań przesiewowych z wykorzystaniem ultrasonografii w zmniejszaniu śmiertelności powodowanej przez pęknięcie tętniaków aorty brzusznej (AAA). Celem badania było określenie częstości występowania tętniaków aorty i niedrożności aortalno-biodrowej w populacji mężczyzn w wieku powyżej 50 lat, z czynnikami ryzyka rozwoju powikłań naczyniowych, z wykorzystaniem obrazowania ultrasonograficznego, mieszkających na terenie Wielkopolski. Materiał i metody: Do analizy włączono 313 mężczyzn w wieku 52–89 lat, przebadanych w okresie od marca 2009 do stycznia 2010 roku, w wieku powyżej 65 lat, z co najmniej jednym czynnikiem rozwoju powikłań sercowo-naczyniowych i w wieku powyżej 50 lat z dodatnim wywiadem rodzinnym w kierunku AAA. U każdej osoby zebrano wywiad, przeprowadzono badanie przedmiotowe, oznaczono wskaźnik kostka–ramię, wykonano badanie dupleksowe aorty i tętnic biodrowych oraz oznaczono glikemię i gospodarkę lipidową. Wyniki: U 14 osób (4,5%) wykryto obecność AAA o średnicy 32–93 mm. W 2 przypadkach pacjentów z tętniakami objawowymi zakwalifikowano do leczenia zabiegowego w trybie pilnym. U osób z AAA stwierdzono znamiennie wyższe stężenie glikemii, częstsze aktualne palenie tytoniu, przebyte udary mózgu oraz występowanie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc i chorób układowych. U 11 osób (3,5%) wykryto niedrożność aortalno-biodrową, w tym w 2 przypadkach z objawami krytycznego niedokrwienia. Osoby te charakteryzowały się wyższymi stężeniami cholesterolu całkowitego i frakcji LDL, niższym stężeniem HDL oraz częstszym aktywnym paleniem tytoniu i przebytymi udarami mózgu. Czułość badania palpacyjnego w wykrywaniu AAA wyniosła 21%, natomiast specyficzność badania ultrasonograficznego 100%. Ograniczoną wartość diagnostyczną miało 3,8% oznaczeń USG, z tego w 0,9% przypadków badanie było niediagnostyczne i wymagało powtórzenia. Średnica poszerzonych odcinków aorty oceniona w USG i w angio-CT różniła się o 0–2,4 mm (śr. 1,8 ± 0,6 mm). Wnioski: W przeprowadzonym badaniu potwierdzono, że częstość występowania AAA oraz czynniki ryzyka ich rozwoju w populacji mężczyzn w Wielkopolsce są podobne do opisywanych we wcześniejszych pracach. Wykryto 14 przypadków AAA, z tego 2 wymagające zaopatrzenia w trybie pilnym. Potwierdzono przydatność ultrasonografii jamy brzusznej w wykrywaniu AAA oraz konieczność kontynuacji programu przesiewowego w podobnej formule