Zaburzenia poznawcze u osób starszych w świetle oceny metabolicznych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych

Background. Cognitive impairment in older people diminishes their quality of life and interferes with their state of health. The aim of the study is the assessment of cognitive functions in elderly people, the evaluation of the correlation between cognitive impairment and metabolic risk factors of cardiovascular diseases. Material and methods. 93 patients over 60 years old completed the Mini-Mental State Examination (MMSE), as a consequence, the following the groups were established: Group 1 &#8212; control group without cognitive impairment, group 2 &#8212; presence of cognitive impairment: 2a &#8212; mild impairment, 2b &#8212; moderate or severe dementia. The interdependence of the MMSE score and serum concentration of fractionated lipids was evaluated, and it was examined whether cognitive impairment was connected with diabetes type 2, carotid arteries stenosis or with the coexistence of the first two and finally with the metabolic syndrome. Results. The following results were obtained: a positive correlation between MMSE score and HDL-C concentration, negative correlation between MMSE score and LDL/HDL index, no correlation between MMSE score and TC, LDL-C and TG concentration. In patients of group 2, the HDL-C concentration was significantly lower, the TG concentration higher, and the LDL/HDL index was higher than in group 1, these tendencies increased when both groups, 1 and 2b were compared. In patients with diabetes or with carotid stenosis, the MMSE score was low, the results decreased in patients with the coexistence of both. Patients with metabolic syndrome revealed significantly lower MMSE scores compared to patients without the syndrome (p < 0.0004). Conclusion. Low HDL-C concentration, high value of LDL/HDL coefficient and high TG concentration are connected with cognitive impairment in elderly people. HDL-C concentrations correlate positively, and values of LDL/HDL coefficients correlate negatively, with the degree of cognitive dysfunction. Cognitive impairment is connected with diabetes type 2 and carotid stenosis, and it intensifies in patients suffering from both. Metabolic syndrome gives a very high risk of cognitive impairment.Wstęp. Zaburzenia funkcji poznawczych występujące u osób starszych obniżają jakość życia i wpływają na stan zdrowia tych pacjentów. Celem pracy jest ocena zaburzeń poznawczych u osób starszych, ustalenie związku między stopniem tych zaburzeń i metabolicznymi czynnikami ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Materiał i metody. U 93 starszych pacjentów przeprowadzono test MMSE, na podstawie którego utworzono następujące grupy: 1 &#8212; kontrolna (bez zaburzeń poznawczych), 2 &#8212; pacjenci z zaburzeniami poznawczymi oraz podgrupy: 2a &#8212; osoby z łagodnymi zaburzeniami, 2b &#8212; chorzy z zaburzeniami średniozaawansowanymi i głębokimi. Oceniono zależność pomiędzy stopniem zaburzeń poznawczych i stężeniem frakcji lipidowych. Na podstawie kryteriów klinicznych, takich jak: I &#8212; obecność cukrzycy, II &#8212; zwężenia tętnic szyjnych > 50%, III &#8212; współistnienie obu tych czynników, IV &#8212; występowanie zespołu metabolicznego, wyodrębniono 4 grupy. Wyniki. Uzyskano dodatnią korelację MMSE i stężenia cholesterolu frakcji HDL (HDL-C), ujemną korelację: MMSE i LDL/HDL, brak korelacji: MMSE i stężenia cholesterolu całkowitego (TC), cholesterolu frakcji LDL (LDL-C) i triglicerydów (TG), istotne różnice stężeń frakcji lipidowych TG, HDL-C i LDL/HDL pomiędzy grupą 1 i 2; różnice te zwiększają się przy porównaniu grupy 1 i podgrupy 2b. Uzyskano niższy wynik MMSE u chorych na cukrzycę i u pacjentów z zaawansowanymi zmianami w tętnicach szyjnych; wartość ta jest jeszcze mniejsza, jeśli oba stany współistnieją. Zespół metaboliczny wiąże się z istotnie niższym wynikiem MMSE (p < 0,0004). Wnioski. Zaburzeniom poznawczym i otępieniu u osób w podeszłym wieku towarzyszy niskie stężenie cholesterolu frakcji HDL, wysoka wartość wskaźnika LDL/HDL oraz wysokie stężenie TG. Stężenie cholesterolu frakcji HDL koreluje dodatnio, a wartość LDL/HDL ujemnie ze stopniem zaburzeń poznawczych. Zmiany miażdżycowe bez istotnego zwężenia tętnic szyjnych nie wpływają na funkcje poznawcze pacjentów. Zaburzenia poznawcze są większe u chorych na cukrzycę typu 2, z zaawansowanymi zmianami tętnic szyjnych i pogłębiają się przy współistnieniu obu stanów. Zespół metaboliczny wiąże się z bardzo wysokim ryzykiem osłabienia funkcji poznawczych