Niedoczynność przytarczyc po operacji raka tarczycy: czy istnieje szansa na opóźnione samoistne wyrównanie funkcji gruczołów?

Introduction: Transient and persistent hypoparathyroidism (HPT) belong to the well known complications of total thyroidectomy performed because of thyroid carcinoma. The true frequency of persistent hypoparathyroidism is often higher than estimated in the reports published by the specialized centers with low rate of complications. The aim of the study: Investigation whether the repeated check-up, performed over 2 years post thyroidectomy, reveals some cases of recovery in patients diagnosed with persistent HPT post thyroid cancer surgery. Material and methods: In total, 115 patients were included into the study, all of them treated with vitamin D derivatives and calcium supplementation. In 17 of them a diagnosis of transient hypoparathyroidism was made on the basis of evaluation performed 6 months after surgery, the remaining 98 were diagnosed with persistent HPT. Parathyroid (PTH) function was reevaluated after withdrawal of active vitamin D derivatives for 10 days and of calcium carbonate for two days during the hospital stay in patients admitted for radioiodine scan, thus after thyroxine withdrawal. The control group consisted of 123 DTC (differentiated thyroid carcinoma) patients without parathyroid dysfunction.On the basis of intact PTH serum level and calcium and phosphorus estimations HPT was unequivocally confirmed in 49 patients (50%). The remaining 49 patients exhibited normal PTH level and in 43 (86%) of them Ca2+ level was also within normal range, thus delayed, recovery from HPT was stated. Results: Our results indicate that reevaluation of hypoparathyroidism post total thyreoidectomy is necessary, as delayed recover of parathyroid dysfunction is a frequent phenomenon. We also propose criteria of reevaluation of HTP in patients on chronic substitutive therapy.Wstęp: Celem pracy była ocena gospodarki wapniowo-fosforanowej u pacjentów z pooperacyjną niedoczynnością przytarczyc, którą rozpoznano po całkowitej tyreoidektomii wykonanej 2-5 lat wcześniej z powodu zróżnicowanego raka tarczycy. Materiał i metody: Badaną grupę stanowiło 115 pacjentów, u których pooperacyjnie rozpoznano hipokalcemię i włączono suplementację wapniem oraz pochodnymi witaminy D3. U 17 z nich w ciągu pierwszego roku po operacji stwierdzono wyrównanie gospodarki wapniowo-fosforanowej i odstąpiono od dalszej farmakoterapii. Grupa kontrolna obejmowała 123 osoby operowane również z powodu zróżnicowanego raka tarczycy, u których pooperacyjnie nie obserwowano hipokalcemii. Zarówno w grupie kontrolnej, jak i badanej funkcję przytarczyc oceniano na podstawie stężenia parathormonu (PTH, parathyroid), stężenia wapnia zjonizowanego i fosforanów w surowicy oraz dobowego wydalania wapnia z moczem. Badania przeprowadzono po 10 dniach od odstawienia pochodnej witaminy D3 i po 2 dniach przerwy w pobieraniu wapnia w trakcie 4-tygodniowej przerwy w stosowaniu tyroksyny. Wyniki: U 49 chorych z grupy badanej (50%) stwierdzono prawidłowe stężenie PTH, a 43 z nich miało również prawidłowe stężenie wapnia zjonizowanego. Wcześniej rozpoznaną niedoczynność przytarczyc oceniono u nich jako przejściową. U pozostałych 49 badanych (50%) na podstawie oceny parametrów gospodarki wapniowo-fosforanowej potwierdzono trwałą niedoczynność przytarczyc, przy czym obserwowano znamienne statystycznie różnice w zakresie stężenia PTH, wapnia i fosforanów między grupą kontrolną a pacjentami z trwałą niedoczynnością przytarczyc. Wnioski: W przeprowadzonych badaniach wykazano, że około połowa pacjentów poddanych całkowitej tyreoidektomii z powodu zróżnicowanego raka tarczycy, u których włączono przewlekłą suplementację preparatami wapnia i witaminy D3 z powodu hipokalcemii, nie wymaga takiego leczenia po upływie 2-5 lat po operacji. Świadczy to o konieczności oznaczania nie tylko stężenia wapnia, ale i PTH po operacji, jak również okresowej kontroli parametrów gospodarki wapniowo-fosforanowej w pierwszych latach po tyreoidektomii w celu uniknięcia niepotrzebnego stosowania wapnia i pochodnych witaminy D3 oraz związanych z tym powikłań. W związku z tym proponuje się kryteria kontroli chorych także pod tym kątem