Stężenie kotyniny - markera nikotynizmu - u pacjentów z nadczynnością tarczycy

Introduction: Orbitopathy associated with Graves&#8217; disease TAO (thyroid associated orbitopathy) is likewise connected with environmental factors including tobacco smoking. Tobacco smoking increases the risk of ophthalmologic pathology and leads to the orbital tissue damage due to the hypoxia. The aim of the study was to correlate the concentration of urinecotinine (marker of tobacco smoking) in Graves&#8217; disease patients with TAO with points received on the Fagerström questionnaire. Materials and methods: Thirty women with different degree of exacerbation of TAO in Graves&#8217; disease (34.28 &plusmn; 12.04 yr.) were examined. As control we used 29 women with Graves&#8217; disease without TAO (29.35 &plusmn; 12.33 yr.). The diagnosis was established according to level of TSH and level of thyrotropin receptor antibodies (TRAb). Measure of tobacco smoking or exposure to second hand tobacco smoke ETS (environmental tobacco smoke) carried out according to the Fagerström questionnaire, and measured cotinine level (the major metabolite of nicotine in urine). The level of clinical ophtalmopathy was measured according to the CAS (Clinical Activity Score) scale and degree of progression of TAO according to American Thyroid Association (NOSPECS scale). Additionally increase of exophthalmus was measured using the Hertl&#8217;s exophthalmometer. Results: In the group with TAO: 19 (63.3%) persons had mild exophthalmos (according to CAS), medium in 13 (43.3%) patients, and pronounced exophthalmous in 10 (33%) patients. There was statistically significant difference in the level of TRAb (18.4 &plusmn; 8.2 vs. 5.1 &plusmn; 3.4 IU/l; p < 0.0001) between TAO and controls. There was no correlation between TSH (0.6 &plusmn; 0.02 vs. 0.4 &plusmn; 0.04; p = 0.18) and fT4 (38.8 &plusmn; 29.3 vs. 26.1 &plusmn; 17.3; p = 0.026) in both analyzed groups. Smokers and non-smokers with TAO had no statistically significant in level of TRAb (Mann-Whitney test p = 0.16). No correlation was found between smoking tobacco (cotinine level) and the level of TRAb in patients with TAO (Pearson r = 0.28 p = 0.58). There was a statistically significant difference between the level of urine cotinine in smoking patients with TAO in the highest level of ophthalmopathy exacerbation (> 24 mm; &#8805; 4 points according to CAS) and those without TAO (Mann-Whitney&#8217;s test p = 0.04). Conclusions: 1. In patients with Graves&#8217; disease with TAO the highest score of tobacco smoking has been found in persons with the highest ophthalmopathy exacerbation. 2. Estimation of cotinine concentration in urine is the most objective and useful method of tobacco smoking.Wstęp: Orbitopatia (TAO, thyroid associated orbitopathy) występująca w chorobie Gravesa-Basedowa (GB) uwarunkowana jest dodatkowo czynnikami środowiskowymi, w tym paleniem tytoniu. Nikotynizm prowadzi do uszkodzenia tkanek miękkich oczodołu poprzez wywołanie w nich hipoksji. Celem pracy była ocena stężenia kotyniny u pacjentów z TAO oraz porównanie uzyskanych wyników z punktacją testu Fagerströma. Materiał i metody: Badaniem objęto wyłącznie 30 kobiet z różnym stopniem nasilenia TAO (34,28 &plusmn; 12,04 lat). Grupę kontrolną stanowiło 29 kobiet z GB bez TAO (29,35 &plusmn; 12,33 lat). Rozpoznanie ustalona na podstawie oznaczenia stężenia tyreotropiny (TSH, thyroid stimulating hormone) oraz stężenia przeciwciał przeciwko receptorowi TSH - TRAb. Ocenę palenia tytoniu oraz biernego narażenia na dym tytoniowy (ETS, environmental tobacco smoke) przeprowadzono, opierając się na: badaniach ankietowych (test Fagerströma) oraz ocenie stężenia kotyniny, głównego metabolitu nikotyny w moczu. Za pomocą skali Clinical Activity Score (CAS) oraz skali American Thyroid Association (NOSPECS) oznaczono wskaźnik aktywności klinicznej oftalmopatii oraz stopień nasilenia wytrzeszczu. Ponadto nasilenie wytrzeszczu mierzono za pomocą egzoftalmometru Hertla. Wyniki: W grupie GB z TAO 19 osób (63,3%) miało wytrzeszcz łagodny (według CAS), natomiast u 11 osób (36,7%) stwierdzono wytrzeszcz naciekowo-obrzękowy. Wartości pomiaru egzoftalmometrycznego: wytrzeszcz łagodny rozpoznano u 7 (23,3%) osób, wytrzeszcz umiarkowany u 13 (43,3%) oraz wytrzeszcz nasilony u 10 (33%) badanych. Stwierdzono istotnie znaczącą statystycznie różnicę w zakresie stężenia TRAb (18,4 &plusmn; 8,2 vs. 5,1 &plusmn; 3,4 jm./l; p < 0,0001) pomiędzy grupą badaną a kontrolną. Nie wykazano istotnej statystycznie zależności między stężeniem TSH (0,6 &plusmn; 0,02 vs. 0,4 &plusmn; 0,04; p = 0,18) oraz fT4 (38,8 &plusmn; 29,3 vs. 26,1 &plusmn; 17,3; p = 0,026) w obu analizowanych grupach. Osoby palące i niepalące z TAO w przebiegu GB nie różniły się istotnie statystycznie w zakresie stężenia TRAb (test Manna-Whitneya p = 0,16). U chorych z TAO nie wykazano korelacji pomiędzy paleniem tytoniu (stężeniami kotyniny) a stężeniem TRAb (Pearson r = 0,28; p = 0,58). Stwierdzono natomiast istotną statystycznie różnicę pomiędzy stężeniem kotyniny u chorych palących z największym stopniem nasilenia TAO (> 24 mm; &#8805; 4 według CAS) a stężeniem w grupie chorych bez wytrzeszczu (test Manna-Whitneya p = 0,04). Wnioski: 1. W grupie chorych z oftalmopatią w przebiegu choroby Gravesa-Basedowa najwyższy wskaźnik narażenia na dym tytoniowy stwierdzono u osób z największym jej nasileniem. 2. Ocena stężenia kotyniny w moczu stanowi najbardziej przydatne i obiektywne narzędzie określające natężenie czynnego i biernego narażenia na dym tytoniowy