Trudności diagnostyczne dotyczące 125 przypadkowo wykrytych guzów nadnerczy

Introduction: Therapeutic approach to incidentaloma, in spite of existing algorithms, is not always obvious due to diagnostic difficulties. The aim of the study was to assess the validity of the initial diagnoses of incidentaloma which determined the qualification for the operation. Material and methods: 125 patients hospitalised in the Endocrinology Dept. of the Medical University of Bialystok in the years 2003-2005 and in the Endocrinology dept. of Voivodeship Hospital of Bialystok. The patients were clinically and hormonally examined (metanephrines in daily urine collection, daily cortisol rhythm, short dexamethasone test, aldosterone, and renin plasma activity, Na, K levels in the serum) as well as computer tomography of the adrenal glands were performed. Results: 42 patients were qualified for adrenalectomy. Adenoma was confirmed in 25 patients (in 7 subclinical Cushing syndrome was diagnosed, in 2 Conn disease, in 16 inactive changes), phaeochromocytoma in 6 patients, cysts in 3, lipoma in 2, carcinoma in one, in 4 patients metastases (in 2 of kidney carcinoma, in 1 of malignant melanoma and in 1 of planocellular carcinoma) and in one oncocytoma. Metanephrines urine measurements showed 33% of false positive results. Conclusions: Qualification for adrenalectomy requires an assessment of tumor’s enlargement, its tissue density, morphology and growth dynamics. To reduce the percentage of false positive results of metanephrine measurement there is to eliminate an influence of some drugs, victuals, beverages and nicotine and eventually to carry out additional tests. The decision as to proceeding with adrenal incidentaloma should be individualized based on clinical symptoms, hormonal tests and tumor morphology. (Pol J Endocrinol 2007; 58 (5): 417-421)Wstęp: Sposób postępowania w przypadku wykrycia incydentaloma nadnerczy, mimo istniejących standardów, nie zawsze jest oczywisty ze względu na ograniczenia metod diagnostycznych i brak jednoznacznych wskaźników złośliwości guzów nadnerczy. Celem pracy była retrospektywna ocena trafności wstępnych rozpoznań stanowiących podstawę kwalifikacji do leczenia operacyjnego wykrytych przypadkowo guzów nadnerczy. Materiał i metody: Do badań włączono 125 kolejnych pacjentów diagnozowanych w latach 2003-2005 w Klinice Endokrynologii Akademii Medycznej w Białymstoku i Oddziale Endokrynologii Szpitala Wojewódzkiego w Białymstoku. U chorych tych przeprowadzono ocenę kliniczną, tomografię komputerową nadnerczy oraz diagnostykę w kierunku czynności hormonalnej (metanefryny i wolny kortyzol w dobowej zbiórce moczu, krótki test z deksametazonem, dobowy rytm kortyzolu, aldosteronemia i aktywność reninowa osocza, natremia i kaliemia). Wyniki: Do adrenalektomii zakwalifikowano 42 osoby. W badaniach histopatologicznych wykazano obecność zmian o typie adenoma u 25 chorych (u 7 rozpoznawano subkliniczny zespół Cushinga, u 2 - zespół Conna, u 16 - zmiany nieczynne hormonalnie), u 6 - jednostronne guzy chromochłonne, u 3 - torbiele, u 2 - tłuszczaki, u 1 - raka kory nadnerczy, u 4 - przerzuty (raka nerki, czerniaka złośliwego i raka płaskonabłonkowego) oraz u 1 - onkocytoma. Wśród oznaczeń metanefryn w dobowej zbiórce moczu obserwowano 33% wyników fałszywie dodatnich. Wnioski: Przy kwalifikacji do adrenalektomii należy obok wielkości guza wziąć pod uwagę także gęstość tkankową, morfologię i dynamikę wzrostu. W celu zmniejszenia odsetka fałszywie dodatnich wyników oznaczeń metanefryn trzeba wyeliminować wpływ leków, produktów spożywczych i używek oraz ewentualnie zastosować dodatkowe testy. Decyzję odnośnie do postępowania w przypadkowo wykrytych guzów nadnerczy należy indywidualizować na podstawie obrazu klinicznego, wyników oznaczeń hormonalnych i cech morfologicznych. (Endokrynol Pol 2007; 58 (5): 417-421