Nutritional therapy during the treatment of head and neck cancer

Żywienie kliniczne to dzisiaj niezastąpiony filar leczenia onkologicznego w większości nowotworów złośliwych. Podobnie jak nie wyobrażamy sobie terapii onkologicznej bez właściwego leczenia bólu, tak samo wsparcie żywieniowe i zabezpieczenie drogi odżywiania w trakcie leczenia jest podstawą terapii nowotworów złośliwych regionu głowy i szyi, ale także górnego odcinka przewodu pokarmowego, chorych po dużych zabiegach na jamie brzusznej, chorych w trakcie przeszczepienia komórek macierzystych szpiku kostnego czy niektórych przypadków nowotworów układu moczowo-płciowego. Utrata masy ciała > 10% w ciągu 6 miesięcy i/lub BMI poniżej 20kg/m2 jest rozpoznawane nawet u 75% chorych z nowo rozpoznanym nowotworem złośliwym regionu głowy i szyi. Wyniszczenie bardzo często jest głównym objawem choroby i powodem zgłoszenia się chorego do lekarza. Agresywne metody terapii tych nowotworów, zarówno leczenie chirurgiczne jak i radiochemioterapia bądź radioterapia z zastosowaniem cetuksymabu związane są z dalszym pogarszaniem się stanu odżywienia z powodu nasilenia dysfagii. Pozytywny wpływ leczenia żywieniowego na wiele aspektów leczenia onkologicznego realizuje się głównie poprzez zapobieganie i leczenie towarzyszącego chorobie nowotworowej wyniszczenia, kacheksji nowotworowej i leczenia dysfagii. Obecność wyniszczenia przed rozpoczęciem leczenia jest skojarzona z krótszym czasem do rozwoju powikłań, krótszym czasem przeżycia, gorszą odpowiedzią na leczenie onkologiczne, spadkiem jakości życia, słabszym ogólnym stanem sprawności, a ponadto kacheksja silnie pogarsza tolerancję leczenia. Interwencja żywieniowa może mieć wpływ na redukcję powikłań chirurgicznych i tempo gojenia się ran oraz odczynów śluzówkowych, zmniejsza częstość infekcji, a także toksyczność leczenia, poprawia ogólny stan sprawności i jakość życia chorych, wpływa na skrócenie czasu pobytu w szpitalu i niższe koszta leczenia. W przypadku obecności utraty masy ciała powyżej 10% w ciągu 6 miesięcy przed operacją u chorych poddanych laryngektomii z powodu raka krtani odsetek powikłań pooperacyjnych sięga 65%. Niejednokroć przygotowanie żywieniowe umożliwia choremu rozpoczęcia terapii onkologicznej w ogóle, bądź ułatwia jej kontynuację. Multimodality treatments for patients with squamous cell head and neck cancer often produce significant mucositis and dysphagia, resulting in severe weight loss that requires nutritional support. Continuously progressing malnutrition is associated with shorter time to the development of complications, with shorter overall survival (OS), worse response to oncological treatment, deteriorating quality of life, and poorer performance status; moreover, cachexia strongly affects treatment tolerance. This article provides an overview of the methods of nutritional support for patients undergoing treatments for head and neck cancer: surgery, radiochemotherapy, and palliative care. Nowadays, nutritional therapy is a mandatory part of head and neck cancer management