Rak nerkowokomórkowy — aktualne możliwości drugiej linii leczenia ze szczególnym uwzględnieniem roli ewerolimusu

For many years treatment of advanced renal cell carcinoma (RCC) has been based on administration of cytokines. However, clinical efficacy of these immunomodulating-agents in general patients’ population was relatively low. The introduction of targeted agents has significantly changed the prognosis of advanced RCC patients. Inhibitors of multiple tyrosine kinases (mainly of VEGFR and PDGFR) are used as first (sunitinib, pazopanib) or second-line (pazopanib, sorafenib) treatment. Despite their evident clinical activity virtually all patients will develop resistance. The inevitable occurrence of resistance creates a challenge for oncologists associated with the choice of optimal next-line therapy that would make possible control of TKI-VEGFR-refractory RCC. Recently it has been demonstrated that axitinib, a second generation VEGFR-TKI inhibitor is active in RCC patients after sunitinib failure. However, it is everolimus that remains the only agent currently approved for treatment of RCC refractory to multikinase inhibitors. In a phase III clinical study everolimus significantly prolonged progression free survival and time to deterioration of Karnofsky’s performance status, without significant negative influence on overall patients' quality of life. Onkol. Prak. Klin. 2011; 7, 3: 113–118Przez wiele lat leczenie zaawansowanego raka nerkowokomórkowego (RCC) opierało się na stosowaniu cytokin, których skuteczność w ogólnej populacji chorych była niewielka. Wprowadzenie leków molekularnie ukierunkowanych zdecydowanie poprawiło rokowanie chorych na zaawansowanego RCC. Inhibitory kinaz tyrozynowych VEGFR, PDGFR (TKI-VEGFR) obecnie stosuje się zarówno w pierwszej linii leczenia — sunitynib i pazopanib, jak i w drugiej (po cytokinach) — sorafenib i pazopanib. Mimo wyraźnej aktywności klinicznej leków molekularnie ukierunkowanych praktycznie u wszystkich chorych po pewnym czasie rozwija się oporność. Z tego też powodu dużym wyzwaniem staje się wybór optymalnego leczenia kolejnej linii, które pozwoliłoby na zahamowanie progresji RCC niewrażliwego na zastosowane inhibitory kinaz tyrozynowych. W ostatnim czasie pojawiły się obiecujące wyniki badań z aksytynibem (inhibitor kinaz tyrozynowych VEGFR nowej generacji), jednak dotychczas jedynym zarejestrowanym lekiem o udowodnionej skuteczności po niepowodzeniu terapii TKI-VEGFR jest inhibitor mTOR — ewerolimus. Lek ten w badaniu III fazy znamiennie wydłużył czas wolny od progresji u chorych na RCC wcześniej leczonych TKI-VEGFR oraz czas do pogorszenia stanu sprawności ogólnej, jednocześnie nie powodując obniżenia jakości życia pacjentów. Onkol. Prak. Klin. 2011; 7, 3: 113–11