Türk Öğretmenlerinin Duygusal Zekâ ile ilgili görüşlerinin SEM ile analizi

The main purpose of this research is to identify the views of Turkish school teachers and principals with respect to the concept of emotional intelligence. A total of 169 questionnaires are evaluated using a modified version of the 'competence scale' of Titrek (2004). Explanatory factor analysis and confirmatory factor analysis are used to define the dimensions of emotional intelligence. The findings indicate no significant difference in views about emotional intelligence when comparing the gender, status, and living places of the teacher respondents, but there are significant differences when comparing their age and seniority.Bu çalışmanın amacı Türk öğretmen ve yöneticilerin duygusal zekâ ile ilgili görüşlerinin SEM analizi ile incelemektir. Araştırmaya Antalya, Burdur ve Isparta illerindeki ilköğretim okullarında görev 169 yapan öğretmen katılmıştır.   Araştırmada "Duygusal Zekâ'ya İlişkin Yeterlikler Ölçeği" (Titrek, 2004)  kullanılmıştır. Ölçeğin yazarından izin alınarak ölçek kullanılmıştır. Ölçek 72 maddeden oluşmaktadır. Ölçek Katılmıyorumdan (1)- Katılıyoruma (5) doğru giden beşli Likert tipi ölçek olarak düzenlenmiştir.Verilerin analizinde SPSS 11,5'den yararlanılmıştır. Cinsiyet değişkenleri için T- testi yapılmış; öğretmen ve yöneticilerin yaşları, kıdemleri, yaşadıkları şehirler, görevlerini içeren değişkenlere F testi ve Scheffée testi uygulanmıştır. Araştırmada duygusal zekayı etkileyen faktörlerin belirlenmesinde doğrulayıcı faktör analizi kullanılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi LISREL 8.54 ile gerçekleştirilmiştir.  Ölçek alan yazın taramasına dayalı olarak araştırma konusuna göre yeniden uyarlanmıştır. Ölçekte kaç faktör olması gerektiği ve maddelerden hangilerinin hangi faktörlerle üst düzeyde ilişkili olduklarını belirleyebilmek için açıklayıcı faktör analizi tekniği kullanılmıştır. Açıklayıcı faktör analizi sonucunda 24 maddenin 5 faktör (duyguları güdüleme, sosyal beceriler, duyguları yönetme, özbilinç ve empati)  altında toplanmasına karar verilmiştir. Yapılan analize göre sosyal beceriler faktörü en düşük ortalamaya, duyguları yönetme faktörü ise en yüksek ortalamaya sahip faktör olarak tespit edilmiştir. Sonuç olarak, duygusal zekayı etkileyen faktörlerden sosyal beceriler faktörü en düşük ortalamaya sahiptir ve duygusal zekayı etkilemede son sıralardadır. Doğrulayıcı faktör analizi sonuçlarına göre duygusal zekayı en fazla etkileyen  "empati", en az etkileyen boyut ise  "duyguları yönetme"'dir. Yapılan analizler sonucunda cinsiyetin duygusal zeka faktörlerini etkilemediği görülmektedir.  Öğretmenlerin yaşadıkları şehirlerin duygusal zeka üzerinde etkisi olmadığı bulunmuştur. Yaş ile duygusal zeka faktörleri arasında yapılan Anova testi sonucunda yaş ile duyguları güdüleme; duyguları yönetme ile özbilinç faktörleri arasında anlamlı farklılık görülmüştür.  Öğretmenlerin kıdemi arttıkça duyguları güdüleme ve duyguları yönetmeden etkilendikleri görülmektedir. Öğretmenlerin görevlerinin duygusal zeka üzerinde etkisi olmadığı tespit edilmiştir