Hans Kelsen’in saf hukuk teorisi ve devlet anlayışı

Bu çalışma, Kelsen' in “Saf Hukuk Kuramı: Devlet ve Hukuk Özdeşliği” adlı makalesinin temel alınarak, genel olarak Kelsen’in içinde bulunduğu pozitivist hukuk teorisi hakkında bilgi verilmesini özelde de Kelsen' in mimarı bulunduğu Saf Hukuk Kuramı ve Kelsen' in Devlet Anlayışının analiz edilmesini amaçlamaktadır.    Çalışmada yöntem olarak hukukun genel teorisi ve pozitivist hukuk teorisi hakkında bilgi verilmesi ve Kelsen' in saf hukuk kuramının anlatımı ve ona yöneltilen eleştiriler ile Kelsen' in Devlete bakışı incelemesi yapılmıştır.     Kelsen' in uluslar arası hukuk alanındaki görüşlerinin incelenmesi çalışma kapsamına alınmamıştır.    Kelsen hakkında literatür taraması yapılırken yazılan kaynakların genelde İngilizce ve Türkçe dışındaki dillerden olması (özellikle Almanca) çalışmayı İngilizce ve Türkçe kaynaklarla sınırlandırmıştır.    Çalışmada özetle; “Kelsen için esaslı prensip, bilgi metodunun saf olmasıdır. Ona göre, hukuk biliminde kullanılacak olan metod, her şeyden önce pozitif bir karakter taşıması, pozitif hukuki bir metot olması gerekir. Doğal hukukun metodundan pozitif hukuki metodunun açıkça ayırımı zorunludur. Bu yüzden, pozitif hukukla hukuk bilimi her türlü ahlaki, ideolojik ve doğal hukuka ilişkin düşüncelerden temizlenmek gerekmektedir. Hukukun pozitif karakteristiğini Kelsen' in egemenlik kavramına verdiği anlamdan çıkmaktadır. Ona göre hukuk, pozitivitesini doğa, Tanrı gibi mevcut bir normdan alamaz.    Hukuk bilimi pozitif hukukun açıklamasını amaç edinmiştir. Bu bakımdan doğal hukuktan ayrı olabilir fakat hukuk felsefesinden vazgeçemediği gibi hukuk felsefesi de doğal hukuk fikrinden vazgeçemez.    Hukuki metodun normatif karakteri onu doğa bilimlerin metodundan ayırmaktadır. Çünkü neden-sonuç ilişkisi, doğa bilimlerinde kozalite prensibine göre, hukuk metoda ise yükleme prensibine göre açıklanmaktadır. Doğal hukuk “olan”la ilgilenir, pozitif hukuk ise “ olması gereken” in peşindedir. Hukuk bilimi her şeyden önce beşeri düşüncenin “nedir” sorusunu cevaplandırmaya girişir ve gerçekten doğru olup olmadığını araştırmaksızın pozitif hukukla meşgul olur. Bu haliyle hukuk, bir çok hukuk normları ve kavramlarından oluştuğundan dolayı düşünsel bir özellik taşır ve bu yüzden de anlamı araştıran bir bilim olarak hukuk bilimi ideal bir disiplin diye gösterilir.     Kelsen, hukuki sistemleri, üst iktidar ile alt iktidarı birbiriyle olan ilişkilerinde ki biri diğerinin ortaya çıkmasına neden olduğu normların oluşturduğu dinamik bir sistem olarak görmektedir.    Kelsen, görece merkezileşmiş bir hukuki düzen olarak modern devletin saf hukuki bir tanımını vermektedir. Böylece, Kelsen, modern devletin ulusal sınırlar içinde geçerli tek hukuk sistemiyle özdeşleştiğini belirtir ve devlet=hukuk özdeşleşmesini ortaya koyar. Devletin bir hukuki düzen olarak tanımlanmasının bir nedeni de devletin insani davranışın düzeni olarak algılanmasıdır. Her hukuki düzenin devlet değildir.Çünkü devlet hukuki düzeninin genel normların merkezi bir yasam organı tarafından yaratılmış olduğu bir düzen olduğu bir düzendir. Bu nedenle, devlet sosyal bir kolektivitedir ve normatif düzenle kurulmuş olan görece merkezileşmiş zorlayıcı bir düzendir.    Devletin halk, toprak ve iktidar olmak üzere 3 unsuru bulunmaktadır ve bu unsurları hukuksal bağlarla devlete bağlayan Kelsen, tüzel kişilik olarak ta devleti uluslar arası hukuki düzenin karşısına oturtur. Böylelikle devlete hem iç hemde uluslar arası hukuk düzeninde haklar ve ödevler yükler.    Temsil kavramının Kelsen' de yerini ayrı tutmak gerekmektedir. Ona göre, temsilin özü temsilcinin iradesiyle temsil edilenin iradesinin çakışmasıdır ve temsilci eylemlerinde kendi iradesini değil temsil edilenin iradesini gerçekleştirir” tespit ve sonuçlarına ulaşılmıştır.Bu çalışma, Kelsen' in “Saf Hukuk Kuramı: Devlet ve Hukuk Özdeşliği” adlı makalesinin temel alınarak, genel olarak Kelsen’in içinde bulunduğu pozitivist hukuk teorisi hakkında bilgi verilmesini özelde de Kelsen' in mimarı bulunduğu Saf Hukuk Kuramı ve Kelsen' in Devlet Anlayışının analiz edilmesini amaçlamaktadır.    Çalışmada yöntem olarak hukukun genel teorisi ve pozitivist hukuk teorisi hakkında bilgi verilmesi ve Kelsen' in saf hukuk kuramının anlatımı ve ona yöneltilen eleştiriler ile Kelsen' in Devlete bakışı incelemesi yapılmıştır.     Kelsen' in uluslar arası hukuk alanındaki görüşlerinin incelenmesi çalışma kapsamına alınmamıştır.    Kelsen hakkında literatür taraması yapılırken yazılan kaynakların genelde İngilizce ve Türkçe dışındaki dillerden olması (özellikle Almanca) çalışmayı İngilizce ve Türkçe kaynaklarla sınırlandırmıştır.    Çalışmada özetle; “Kelsen için esaslı prensip, bilgi metodunun saf olmasıdır. Ona göre, hukuk biliminde kullanılacak olan metod, her şeyden önce pozitif bir karakter taşıması, pozitif hukuki bir metot olması gerekir. Doğal hukukun metodundan pozitif hukuki metodunun açıkça ayırımı zorunludur. Bu yüzden, pozitif hukukla hukuk bilimi her türlü ahlaki, ideolojik ve doğal hukuka ilişkin düşüncelerden temizlenmek gerekmektedir. Hukukun pozitif karakteristiğini Kelsen' in egemenlik kavramına verdiği anlamdan çıkmaktadır. Ona göre hukuk, pozitivitesini doğa, Tanrı gibi mevcut bir normdan alamaz.    Hukuk bilimi pozitif hukukun açıklamasını amaç edinmiştir. Bu bakımdan doğal hukuktan ayrı olabilir fakat hukuk felsefesinden vazgeçemediği gibi hukuk felsefesi de doğal hukuk fikrinden vazgeçemez.    Hukuki metodun normatif karakteri onu doğa bilimlerin metodundan ayırmaktadır. Çünkü neden-sonuç ilişkisi, doğa bilimlerinde kozalite prensibine göre, hukuk metoda ise yükleme prensibine göre açıklanmaktadır. Doğal hukuk “olan”la ilgilenir, pozitif hukuk ise “ olması gereken” in peşindedir. Hukuk bilimi her şeyden önce beşeri düşüncenin “nedir” sorusunu cevaplandırmaya girişir ve gerçekten doğru olup olmadığını araştırmaksızın pozitif hukukla meşgul olur. Bu haliyle hukuk, bir çok hukuk normları ve kavramlarından oluştuğundan dolayı düşünsel bir özellik taşır ve bu yüzden de anlamı araştıran bir bilim olarak hukuk bilimi ideal bir disiplin diye gösterilir.     Kelsen, hukuki sistemleri, üst iktidar ile alt iktidarı birbiriyle olan ilişkilerinde ki biri diğerinin ortaya çıkmasına neden olduğu normların oluşturduğu dinamik bir sistem olarak görmektedir.    Kelsen, görece merkezileşmiş bir hukuki düzen olarak modern devletin saf hukuki bir tanımını vermektedir. Böylece, Kelsen, modern devletin ulusal sınırlar içinde geçerli tek hukuk sistemiyle özdeşleştiğini belirtir ve devlet=hukuk özdeşleşmesini ortaya koyar. Devletin bir hukuki düzen olarak tanımlanmasının bir nedeni de devletin insani davranışın düzeni olarak algılanmasıdır. Her hukuki düzenin devlet değildir.Çünkü devlet hukuki düzeninin genel normların merkezi bir yasam organı tarafından yaratılmış olduğu bir düzen olduğu bir düzendir. Bu nedenle, devlet sosyal bir kolektivitedir ve normatif düzenle kurulmuş olan görece merkezileşmiş zorlayıcı bir düzendir.    Devletin halk, toprak ve iktidar olmak üzere 3 unsuru bulunmaktadır ve bu unsurları hukuksal bağlarla devlete bağlayan Kelsen, tüzel kişilik olarak ta devleti uluslar arası hukuki düzenin karşısına oturtur. Böylelikle devlete hem iç hemde uluslar arası hukuk düzeninde haklar ve ödevler yükler.    Temsil kavramının Kelsen' de yerini ayrı tutmak gerekmektedir. Ona göre, temsilin özü temsilcinin iradesiyle temsil edilenin iradesinin çakışmasıdır ve temsilci eylemlerinde kendi iradesini değil temsil edilenin iradesini gerçekleştirir” tespit ve sonuçlarına ulaşılmıştır