Ecosystem services in environmental discourse – Application of ecosystem services concept in Poland

Wydział SocjologiiGłówną motywacją leżącą u podstaw tej pracy jest przekonanie, że badanie punktów stycznych środowiska społecznego i przyrodniczego jest obecnie ważnym obszarem badań naukowych. Na przestrzeni lat opracowano kompleksowe koncepcje mające na celu zminimalizowanie ryzyka związanego z postępowaniem eksploatacji środowiska przyrodniczego np. koncepcja zrównoważonego rozwoju. Stosunkowo nową propozycją w tym zakresie jest koncepcja usług ekosystemów (ES) - różnych korzyści, jakie ludzie swobodnie czerpią ze środowiska przyrodniczego, np. las dostarcza grzybów. Jednakże niewiele wiadomo na temat zakresu, w jakim koncepcja ES jest wykorzystywana w procesie decyzyjnym. Bazując na tej motywacji, głównym celem pracy doktorskiej jest krytyczne podjęcie istotnego, ale dotychczas niezbadanego problemu badawczego: Jak koncepcja ES jest obecna w dyskursie środowiskowym w Polsce? Przeprowadzona w ramach tej pracy analiza ogólnopolskiego procesu konsultacji społecznych z udziałem różnych grup interesariuszy, wykazała, że w przypadku Polski, kraju, w którym w ciągu ostatnich 30 lat zaszło wiele reform systemu ochrony środowiska, koncepcja ES jest przydatnym narzędziem do zarządzania konfliktami oraz wdrażania polityki i zarządzania obszarami chronionymi. Pomimo tego, że koncepcja ES ma pewne słabe strony (np. niejasność), umożliwia ona różnym grupom interesariuszy (np. leśnikom, organizacjom pozarządowym, sektorowi prywatnemu) wspólne podejmowanie kwestii przyszłości obszarów chronionych, np. Natura 2000.The main motivation behind this work is the conviction that the study of social and environmental areas intersection is nowadays an important activity. Over the years, comprehensive concepts have been conceived aiming at minimizing the risks associated with exploitative development e. g. sustainability. A relatively new proposal of such a concept is the concept of ecosystem services (ES) - the various benefits that humans freely gain from the natural environment e. g. a forest provides mushrooms. However, little is known about the extent to which the concept of ES is utilized in decision making. Following the motivation, the general aim of this dissertation is to critically examine a significant but yet unexplored research problem: How does the concept of ES be present in the environmental discourse in Poland? The analysis of the Polish nation-wide consultation process with broad stakeholder involvement showed that, for Poland’s case, a country reforming and consolidating its environment protection system, the ES concept is a handy tool by offering a reference for conflict management and for policy implementation and management of protected areas. Although ES concept has some weaknesses (e.g. vagueness), it enables stakeholders from opposing stakeholders groups (e.g., foresters, NGOs, the private sector) to deliberate about the future of protected areas e. g. Natura 2000