Próba wyjaśnienia przyczyny niepowodzeń w ustaleniu swoistości autoprzeciwciał przeciwjądrowych w surowicach ANA-dodatnich na podstawie analizy poszczególnych swoistości przeciwciał obecnych w krążących kompleksach immunologicznych

Autoimmunizacja to stan permanentnej obecności w surowicachpacjentów autoprzeciwciał i autoreaktywnych limfocytów T, które sązaangażowane w patomechanizmy chorób tkanki łącznej. Autoprzeciwciałate zostały uznane za markery określonych jednostekchorobowych. Są one określane zbiorczo jako przeciwciała przeciwjądrowe(PPJ; anti-nuclear antibodies – ANA) i występują w różnychodsetkach u chorych na układowe choroby tkanki łącznej.Jednak w ok. 10–25% przypadków surowic pobranych od pacjentówze schorzeniami reumatycznymi, w których wynik ANA jestdodatni, nie udaje się oznaczyć swoistości autoprzeciwciał. Jednąz możliwych przyczyn seronegatywności tych surowic może byćkompleksemia – zwykle skojarzona z fazami zaostrzenia procesupodstawowego.Celem pracy była analiza krążących kompleksów immunologicznych(KKI) pod kątem ewentualnej obecności autoprzeciwciałmarkerowych w osadach po PEG-6000 (glikolu polietylenowym)trudnych diagnostycznie surowic ANA-dodatnich.Zbadano 588 surowic pochodzących z klinik i polikliniki InstytutuReumatologii, w których oznaczono: miano i typ świecenia ANAmetodą immunofluorescencji (IIF) oraz obecność wybranych autoprzeciwciałmetodą ELISA i Western-blotting. W przypadku 69 surowic (co stanowiło 11,7%) przy dodatnim wyniku ANA (rzędu≥ 1/160) oznaczanie poszczególnych swoistości autoprzeciwciałdało wynik negatywny. Wobec tego zaproponowano nowe metodycznepodejście do analizy surowic ANA-pozytywnych, w którychnie udaje się standardowymi metodami ustalić swoistości autoprzeciwciał.Zaproponowana metoda polega na analizie swoistościautoprzeciwciał nie w surowicy pełnej, ale w osadach po PEG-6000z tych surowic .W ok. 84% tych osadów po dodaniu PEG uzyskano wyniki pozytywnetestów Western-blotting, przy czym w znacznym odsetku(tj. 87%) wykazano więcej niż jedną swoistość (ryc. 1). Wśród 133swoistości przeciwciał oznaczonych w 69 surowicach (średniook. 2 na surowicę) przeciwciała dla antygenów chromatynowych(anty-Hp i anty-dsDNA) stanowiły blisko 50% (73 oznaczonychswoistości) wszystkich oznaczanych swoistości. Przeciwciała dlaantygenów ENA stanowiły 32% (43 oznaczonych swoistości),a pozostałe przeciwciała wystąpiły w 10,5% badanych surowic(ryc. 2). W większości badanych osadów po precypitacji PEG-6000(72%) uzyskano pozytywną reakcję, tj. osłabienie linii po dodaniudo osadów PEG surowic anty-F(ab)2-IgG oraz tylko w ok. 30% osłabieniereakcji po dodaniu surowic anty-Fc-IgG. Efekt był niezależnyod swoistości wykrywanego autoprzeciwciała, co może wskazywaćna powierzchniową lokalizację tych autoprzeciwciał (ryc. 3, tab. I).Można mieć nadzieję, że opracowane podejście, po uproszczeniachniezbędnych dla celów rutynowej diagnostyki przeciwciał, znajdziezastosowanie w serodiagnostyce autoprzeciwciał markerowych,i to nie tylko w diagnostyce układowych chorób tkanki łącznej