Przeciwciała dla cytrulinowanych białek – nowe kierunki badań

Reumatoidalne zapalenie stawów jest najczęściej występującą,przewlekłą chorobą zapalną stawów, której etiologia ciągle niezostała poznana. Rozpoznanie tej choroby, mimo ustalonych kryteriówdiagnostycznych, wciąż jest problematyczne, zwłaszcza wewczesnym stadium.Obiecującym parametrem laboratoryjnym, który obok wysokiejswoistości i specyficzności ma duże znaczenie prognostyczne, sąprzeciwciała przeciwko białkom cytrulinowanym. Mogą one występowaćwiele lat wcześniej przed pojawieniem się pierwszych objawówchoroby, ponadto są powiązane z obecnością tzw. wspólnegoepitopu predysponującego do zachorowania na RZS.Pojawienie się antycytrulinowych przeciwciał jest wynikiem nadmiernejekspresji cytrulinowanych białek w zmienionych zapalnietkankach. Dlatego też identyfikacja deiminowanych antygenówi ich lokalizacja oraz zbadanie zmian funkcjonalnych wywołanychcytrulinacją stało się ostatnio przedmiotem intensywnych badań.Wysoka homologia między wywołującą produkcję przeciwciałludzką cytrulinowaną α-enolazą a enolazą bakteryjną zwróciłauwagę na infekcyjny aspekt etiologii RZS. Na szczególne zainteresowaniezasługuje Porphyromonas gingivalis, jedyny drobnoustrójwytwarzający deiminazę peptydyloargininową, enzym odpowiedzialnyza cytrulinację u eukariota.Przedstawione wyniki badań pozwalają na lepsze zrozumieniezmian zachodzących w przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów,co daje nadzieję na wcześniejsze jej zdiagnozowanie i wdrożenieleczenia