Klankbewustzijn en articulatie stimuleren met Kaatje Klank: een effectiviteitsstudie

Doel In het Vlaamse kleuteronderwijs wordt er nauwelijks doelgericht en planmatig gewerkt aan klankbewustzijn- en productie. Nochtans zijn deze vaardigheden belangrijk voor de leesontwikkeling. Ons onderzoeksdoel is een wetenschappelijk onderbouwde preventieve spraakmethodiek ontwerpen om het klankbewustzijn en de spraakontwikkeling van kleuters uit de tweede kleuterklas speels te stimuleren. Methode In een literatuuronderzoek namen we hoog- kwalitatieve studie designs, zoals een meta-analyse en/of een random-control design, onder de loep. We selecteerden interventies die een significant effect hebben op de spreekvaardigheden en de (voorbereidende) leesvaardigheden, en welke vertaalbaar zijn naar de context van een kleuterklas. Resultaten De literatuurstudie resulteerde in tien didactische principes waarop de spraakmethodiek ‘Kaatje Klank’ gestoeld is. Deze principes werden vertaald in een handleiding en 60 klassikale ‘activiteiten’ van 10 à 15 minuten. Deze activiteiten kunnen zowel met de hele klasgroep als in een kleine groep door de zorgondersteuner toegepast worden. In 2014-2015 werd ‘Kaatje Klank’ gedurende 4 maanden toegepast in zes kleuterklassen uit een stedelijke context (n=93 kleuters). Via een coachingstraject werden de kleuteronderwijzers en zorgondersteuners opgeleid en begeleid. Besluit Een wetenschappelijke onderbouwde spraakmethodiek ‘Kaatje Klank’ is ontwikkeld om de spreekvaardigheden en het klankbewustzijn van vierjarige kleuters in een groepscontext te stimuleren in functie van het voorbereidend lezen.Noot: Aan dit onderzoeksproject werk(t)en ook acht masterproefstudenten2 mee: Jana Buntinx, Elien De Brone, Saartje De Pauw, Jana Goffin, Famke Jansen, Erica Theys, Saartje Vanderbiest, Ans Vandensande. 2 KU Leuven, Dept. Neurowetenschappen, ExpORL, Logopedische en Audiologische Wetenschappenstatus: publishe