Het Nederlands is een migrantentaal

Bezorgde krantenlezers, onderwijzers, ouders en cultuurdragers kijken nogal eens met argwaan naar wat nieuwkomers in de Lage Landen met onze taal doen. Sommige eigenaardigheden van het Nederlands worden niet of heel moeizaam verworven, en de fouten die zulke nieuwkomers maken ‘grijpen om zich heen, zelfs bij onze bloedeigen kinderen’. Diezelfde bezorgdheid of achterdocht vind je trouwens ook jegens niet-standaardtaalsprekers, die beticht worden van taalarmoede, taalverwaarlozing en ga zo maar door. Niet alle klachten zijn onterecht: taalcontact leidt aantoonbaar tot taalverandering, en mensen die gehecht zijn aan hun taal kunnen het tempo van die verandering betreuren. Daar kan je begrip voor opbrengen. Maar het idee dat er zoiets bestaat als ‘zuiver’ Nederlands is wetenschappelijk een waanidee. Waarom? Omdat het Nederlands van Vondel, Multatuli of Willem Frederik Hermans zélf ook de resultante is van taalcontact. Niet omdat deze letterkundigen van vreemde origine zijn, maar omdat het Nederlands, net zoals het Engels of het Frans, een contacttaal is, een ‘gedegenereerde’ variëteit van het Indo-Europees. In deze lezing ga ik in vogelvlucht over 7000 jaar taalgeschiedenis, en laat ik zien dat de vorming van het Nederlands het resultaat is van de ene immigratiegolf na de andere die over de drassige moerasdelta van de Grote Rivieren gerold is.status: publishe