Hoe transmurale zorgpaden opbouwen?

Dit draaiboek is een hulpmiddel voor organisaties die in hun lokale regio een transmuraal zorgpad willen ontwikkelen. De aanleiding daartoe kan velerlei zijn. Misschien omdat nieuwe problemen in de zorgverlening zich stellen, waarbij, zoals steeds meer frequent gebeurt, meerdere disciplines zowel uit de eerstelijn als uit het ziekenhuis, revalidatiecentrum of woon- en zorgcentrum betrokken dienen te worden om samen een optimale kwaliteit van zorg te kunnen leveren. Of misschien omdat een reeds lang bestaand probleem maar niet opgelost geraakt, en sommigen zich afvragen of er meer gecoördineerde zorgopzet nodig is met duidelijke taakomschrijving, spelregels en afspraken tussen meerdere disciplines. Dit draaiboek start vanuit de algemene methodiek van zorgpaden en inventariseert een brede veldervaring uit vijf innovatieve projecten die de laatste jaren zijn opgezet rond oncologische transmurale zorgverbetering in drie Vlaamse regio’s. Leerervaringen uit deze veldprojecten werden in dit draaiboek verwerkt. Dank zij een projectsubsidiering vanuit de Koning Boudewijn Stichting via het Johnson & Johnson Fonds voor gezondheidsprojecten kon een onderzoeksteam van de K.U.Leuven deze projecten opvolgen. De specifieke opdracht bestond hieruit te leren en veralgemeenbare boodschappen te formuleren. Op basis van zowel theoretische kennis als praktische ervaring en reflectie uit de veldprojecten kwam het voorliggend draaiboek tot stand. Beschouw dit draaiboek als een soort overzicht van opties, boodschappen, reflecties, waarschuwingen en aanbevelingen die op basis van reflectie uit concrete veldervaringen is naar voren gekomen. Dit draaiboek is geen blauwdruk, geen vast scenario hoe van nu af aan transmurale projecten zullen moeten verlopen om tot resultaten te leiden. Het is eerder een hulpmiddel voor de praktijk en zal waar nodig of gewenst aangepast moeten worden aan de specifieke wensen of eisen van de gebruikers. Dit soort implementatieprocessen kan immers niet zomaar worden opgelegd, doorlopen, en op een vastgestelde termijn operationeel gaan draaien. Dit draaiboek bestaat uit vier delen. Een eerste deel bevat een definiëring en situering van (transmurale) zorgpaden en aanverwante concepten. In het tweede deel wordt de methodiek van zorgpaden kort theoretisch toegelicht. We vertrekken daarbij vanuit het 7-fasen model met telkens praktische tips, aandachtspunten, uitdagingen en illustraties aan de hand van voorbeelden uit de opgevolgde projecten. Ten derde worden enkele belangrijke algemene aspecten bij transmurale zorgpaden beschreven. In de huidige context van de gezondheidszorg zijn immers de nodige randvoorwaarden absoluut nog niet aanwezig om massaal op de hier voorgestelde wijze te gaan werken. Er zal nog een hele tijd moeten gewerkt worden met “early innovators”, die enthousiast binnen het bestaande kader dingen willen vernieuwen, en zo stilaan zullen kunnen bouwen aan de ondersteunings- en financieringskaders die nodig zullen zijn om in de toekomst meer en meer blijvend met kwaliteitsverbetering via transmurale zorgpaden te kunnen werken. Tot slot werden in het kader van dit project ook een aantal vernieuwende instrumenten ontwikkeld en uitgetest.status: publishe