Women’s involvement in the elections to the Legislative Sejm in the regional press. Selected examples

Artykuł na podstawie publikacji prasowych prezentuje postawy kobiet wobec wyborów do Sejmu Ustawodawczego. Jedną z ośmiu posłanek Sejmu Ustawodawczego była urodzona w Łomży Maria Moczydłowska. O mandat posłanki ubiegała się w okręgu częstochowskim. Postać Moczydłowskiej była pretekstem do zbadania i przedstawienia zaangażowania kobiet w wybory w oddalonych od centrum ośrodkach, takich jak Łomża i Częstochowa. Artykuł ukazuje także obecność tematyki wyborczej na łamach regionalnej prasy.Based on press publications, the article presents the women’s attitude towards the Legislative Sejm elections. Maria Moczydłowska, born in Łomża, was one of eight female members of the Legislative Sejm. She sought the mandate in the Częstochowa constituency. The example of Moczydłowska was the pretext to analyse and present how women were involved in the elections in such small centers as Łomża and Częstochowa, away from the capital. The article also covers the presence of the electoral topic in the regional press.mariat11@wp.plMaria Bauchrowicz-Tocka – doktor nauk humanistycznych w dyscyplinie historia (UwB), absolwentka filologii polskiej (UMK w Toruniu), dziennikarka Tygodnika Podlaskiego „Kontakty”. Zainteresowania badawcze koncentruje wokół historii ziemi łomżyńskiej i historii kobiet pierwszej połowy XX w. oraz historii prasy. Autorka ponad stu artykułów popularyzujących dzieje Łomży i ziemi łomżyńskiej oraz kilkunastu artykułów naukowych publikowanych w czasopismach i zbiorczych wydawnictwach.Tygodnik „Kontakty”Dekret o ordynacji wyborczej do Sejmu Ustawodawczego”, Dziennik Praw Państwa Polskiego, nr 18, 1918.„Dekret z dnia 14 stycznia 1919 r. o przedłużeniu terminu wyborów do Sejmu Ustawodawczego w drugim okręgu wyborczym”, Dziennik Praw Państwa Polskiego, nr 6, 1919.„Rozporządzenie ministra spraw wewnętrznych z dnia 15 maja 1919 r. o wyborach poselskich do Sejmu Ustawodawczego Rzeczypospolitej Polskiej w 33 (Białostockim) i 34 (Bielskim) okręgach wyborczych”, Dziennik Praw Państwa Polskiego, nr 40, 1919.Odezwa Komitetu Centralnego Równouprawnienia Politycznego Kobiet Polskich z dnia 10 listopada 1918 r.„Ustawa z dnia 7 marca 1919 r. w przedmiocie poboru roczników 1896, 1897, 1898, 1899, 1900 i 1901 do służby wojskowej”, Dziennik Praw Państwa Polskiego, nr 22, 1919.A.S. „Wybory”, Ziemia Łomżyńska, nr 2, 1919.Biegańska, Mieczysława. „Z powodu ciągłych dyskusji nad równouprawnieniem politycznym kobiet”, Goniec Częstochowski, nr 282, 1918.„Głosujcie na listę Nr 4”, Goniec Częstochowski, nr 9, 1919.„Główna Komisja Wyborcza do Sejmu Ustawodawczego”, Ziemia Łomżyńska, nr 3, 1919.„Herbaciarnia dla Legionistów”, Wspólna Praca, nr 1, 1916.„Interpelacje posłów częstochowskich”, Goniec Częstochowski, nr 51, 1919.„Kobieta w Sejmie”, Kobieta w Sejmie. Pismo Komitetu Wyborczego Kobiet Postępowych, nr 3, 1919.Kolniak, „Z Kolna”, Wspólna Praca, nr 2, 1917.„Kronika miejscowa”, Ziemia Łomżyńska, nr 2, 1919.„Kronika wyborcza”, Ziemia Łomżyńska, nr 2, 1919.„Liga Kobiet Pogotowia Wojennego w Łomży”, Wspólna Praca, nr 3, 1917.„Ludność m. Łomży”, Wspólna Praca, nr 2, 1917.„Nabożeństwo na intencję posłów”, Goniec Częstochowski, nr 30, 1919.„Narodowa lista wyborcza ustalona”, Goniec Częstochowski, nr 4, 1919.„Narodowa Organizacja Wyborcza Kobiet Polskich”, Goniec Częstochowski, nr 282, 1918.„Odezwa do wszystkich kobiet polskich bez różnicy przekonań politycznych”, Ziemia Łomżyńska, nr 2, 1919.Poleska, L., „Do kobiet polskich”, Goniec Częstochowski, nr 21, 1919.„Pożegnanie posłów w sali Straży Ogniowej”, Goniec Częstochowski, nr 31, 1919.„Rodacy”, Goniec Częstochowski, nr 21, 1919.„Rozpoczęcie obrad Sejmu”, Goniec Częstochowski, nr 33, 1919.„Sprawa życia i śmierci”, Gazeta Warszawska, nr 24, 1919.Uroczystość otwarcia Sejmu”, Goniec Częstochowski, nr 34, 1919.„W sprawie wyborów”, Goniec Częstochowski, nr 19, 1919.Weychert-Szymanowska, Władysława. „Jak przeprowadzić kobiety do Sejmu Ustawodawczego”, Dodatek: Do kobiet wiejskich o chwili dzisiejszej, Na Posterunku, nr 35, 1918.„Wiec”, Ziemia Łomżyńska, nr 3, 1919.„Wiec kobiet”, Goniec Częstochowski, nr 1, 1919.„Wiec przedwyborczy”, Goniec Częstochowski, nr 20, 1919.„Wiec Związku Obrony Narodowej i Pracy”, Goniec Częstochowski, nr 10, 1919.„Wiece przedwyborcze”, Goniec Częstochowski, nr 9, 1919.„Wiece przedwyborcze dla kobiet”, Goniec Częstochowski, nr 15, 1919.„Wigilia dla Legionistów”, Wspólna Praca, nr 2, 1917.„Z Koła Polek”, Gazeta Łomżyńska, nr 19, 1921.„Z Sejmu ustawodawczego”, Goniec Częstochowski, nr 53, 1919.„Z zebrania kobiet polskich”, Goniec Częstochowski, nr 30, 1919.„Zwycięstwo listy narodowej! Kobieta polska zwyciężyła”, Dodatek nadzwyczajny, Goniec Częstochowski, nr 24, 1919.Bauchrowicz-Tocka, Maria. Łomża i region na łamach polskiej prasy łomżyńskiej okresu międzywojennego, (Białystok : Wydawnictwo Humanica, 2018). ISBN 978-83-946177-4-5.Dajnowicz, Małgorzata, Bauchrowicz-Tocka, Maria, Wróbel, Wiesław (red.). Słownik biograficzny kobiet kultury. Białystok i województwo podlaskie, cz. II, (Białystok : Wydawnictwo Humanica, 2018). ISBN 978-83-946177-6-9.Dajnowicz, Małgorzata. „Działalność polityczna kobiet Narodowej Demokracji w województwie białostockim II Rzeczypospolitej”, Niepodległość i Pamięć, nr 23/2, 2016, 23-42. ISSN 1427-1443.Dajnowicz, Małgorzata. Poglądy ideowe i działalność polityczna elit (nie)prowincjonalnych Narodowej Demokracji zachodniej części województwa białostockiego (1919–1939), (Warszawa : Wydawnictwo Neriton, 2015). ISBN 978-83-7543-395-1.Dobroński, Adam Czesław, Milewski, Jan Jerzy. „Wybory i posłowie białostoccy w międzywojniu”, Gryfita. Białostocki Magazyn Historyczny, nr 23/24, 2001, 23-28. ISSN 1231-3041.Fiktus, Paweł. „Poselska aktywność kobiet na mównicy sejmowej w II RP”, Wrocławskie Studia Erazmiańskie, t. 9, 2016, 543-565. ISSN 2080-332X.Guzewicz, Wojciech. Duchowieństwo diecezji łomżyńskiej w II Rzeczypospolitej, (Lublin : Wydawnictwo KUL, 2003). ISBN 83-7363-071-6. ISBN 83-7363-071-6.Kondracka, Mariola. Posłanki i senatorki II Rzeczypospolitej, (Warszawa : Wydawnictwo Sejmowe, 2017). ISBN 978-83-7666-473-6.Mielczarek, Witold. „Polska prasa społeczno-polityczna w Częstochowie w latach 1918-1939”, Kwartalnik Historii Prasy Polskiej, t. 20, nr 3, 1981, 51-81. ISSN 0137-2998.Monasterska, Teresa. „Narodowy Związek Robotniczy w okresie wyborów do Sejmu Ustawodawczego: grudzień 1918–styczeń 1919”, Przegląd Historyczny, nr 56/4, 1965, 595-625. ISSN 0033-2186.Rzepecki, Tadeusz. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1919 roku, (Poznań : Wielkopolska Księgarnia Nakładowa, 1920).Szwed, Ryszard, Mizgalski, Jerzy, Palus, Waldemar (red.). Wielkie i małe problemy Częstochowy w Polsce Odrodzonej (1918–1939), (Częstochowa : Wydawnictwo WSP, 1994). ISBN 83-7098-348-0.Szwed, Ryszard, Palus, Waldemar (red.). Życie codzienne w Częstochowie w XIX i XX wieku (Częstochowa : Wydawnictwo WSP, 1999). ISBN 83-7098-649-8.Wiechnik, Olga. Posełki. Osiem pierwszych kobiet, (Poznań : Wydawnictwo Poznańskie, 2019). ISBN 978-83-7976-097-8.Bauchrowicz-Tocka, Maria. „Wokół ustawy Marii Moczydłowskiej i zagadnienia trzeźwości na łamach łomżyńskiej prasy okresu międzywojennego”, w: Henryka Sędziak, Dorota Czyż (red.). Językowa przeszłość i współczesność Mazowsza i Podlasia. (Polszczyzna Mazowsza i Podlasia), t. 21, (Łomża : Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów - Towarzystwo Kultury Języka. Oddział w Łomży, 2017), 185-194.1(6)547