Demlenmiş Çaylarda Mikrohazne/Termal Ekstraktör (µ-CTE) ve Termal Desorber (TD) ile Gaz Kromatografisi/Kütle Spektrometresinde (GC/MS) Uçucu Bileşiklerin Tespiti

Yasal olmayan yollarla ülkeye giren ve pazarlanan yabancı menşeli çaylar Türkiye çay endüstrisinin en büyük sorunlarından biridir. Bu sorun için bu çalışmada çayların uçucu bileşiklerinin tespitine dayanan bir metot geliştirilmiştir. Bu metot Mikrohazne/Termal Ekstraktör, Termal Desorber ve GC-MS sistemine dayanmaktadır. Bu araştırmada, önce 250 mg siyah çayın, Mikrohazne/Termal Ekstraktör (µ-CTE/Markes) haznesinde kaynar su ile demlenmesi sağlanmış ve daha sonra bu hazne 50oC’de sabit tutularak uçucu bileşikler 5 mL/dk taşıyıcı gaz akışı ile örnekten Tenax TA (Markes) içeren sorbent tüplere taşınmıştır. Yakalanan uçucu bileşikler serbest bırakılarak 10 mL/dk gaz akışı ile Termal Desorbsiyon sisteminden geçerek cold trap tarafından tekrar tutulmuş ve daha sonra 3000C’de tekrar bırakılıp GC-MS ile analiz edilmiştir. Bu çalışmada 25 yerli, 41 yabancı menşeli çay analiz edilmiş olup 300’den fazla farklı uçucu bileşik tespit edilmiştir. Hexanal, pentanal, 1,4,7,10,13,16-hexaoxacyclooctadecane, decanal,  2-hexenal, 2-furancarboxaldehyde, benzaldehyde, nonanal, cis-3-hexene-1-ol, phenol, 1-pentanol örneklerde tespit edilen ana bileşikler olarak kabul edilmiştir. ANOVA testine göre tespit edilen bileşikler arasında istatistiksel olarak bir farklılık bulunmamış fakat örnekler, uçucu bileşiklerin oranlarına göre PCA ve Hiyerarşik Kümeleme Analizi  ile (Ward’s Method) yerli ve yabancı menşe olarak net bir şekilde ayrılabilmiştir. Sonuç olarak araştırmada kullanılan bu yöntemin, yerli ve yabancı menşeli kaçak çayların belirlenmesinde güvenle kullanılabileceği anlaşılmıştır.