Atık su arıtmada yapay sulak alan teknolojileri ve uygulamada karşılaşılan sorunlar

Yapay sulak alanlar minimum düzeyde enerji, kimyasal ve iş gücü girdisi gerektiren arıtma teknolojileridir. Günümüzde evsel, endüstriyel ve tarımsal atık suların arıtımında yaygın olarak kullanılmaktadır. Çoğu durumda bu sistemler konvansiyonel arıtma sistemlerine nazaran daha düşük inşa ve işletme giderlerine sahiptir. Yapay sulak alanlar özel olarak tasarlanmış havuzlarda geçirgen bir filtre malzemesi ve sucul bitkiler yardımıyla atık sulardan kirletici parametrelerin deşarj kriterlerini sağlayacak düzeylerde giderimi için kullanılan sistemlerdir. Temel prensip olarak doğal sulak alanları taklit eden sistemlerdir. Ucuz ve kolay inşa edilebilir oluşları, düşük enerji ve iş gücü giderleri, kolay işletme ve bakımlarından dolayı bu sistemler Devlet Planlama Teşkilatı Kırsal Kalkınma Stratejileri belgesinde öncelikli alanlar olarak ifade edilmiştir. Ülkemizde inşa edilen sistemlerin neredeyse tamamı yüzey altı yatay akışlı sistemler olarak tasarlanıp inşa edilmektedir. Mevcut tip-projeler hayata geçirilmekte olup tasarım aşamasında sadece hizmet edeceği nüfus dikkate alınmaktadır. Bunun neticesinde de sistem inşasında, işletme ve bakımında yapılan yanlışlıklardan dolayı inşa edilen sistemlerin büyük çoğunluğu ya hiç çalışmıyor veya beklenen performansı sergilemez bir halde çalışmaya devam etmektedir. Bu çalışmada ülkemizde özellikle kırsal kesimde evsel atık suların arıtılmasında yapay sulak alan teknolojilerinin kullanımı üzerinde durulmuş ve planlamada yapılan hatalardan dolayı ileriki aşamalarda karşılaşılabilecek sorunlara ve olası çözüm önerilerine yer verilmiştir.