Sıçanların Lakrimal Bezlerinde Östrojen ve Progesteron Reseptörlerinin İmmunohistokimyasal Ekspresyonu

Seks steroid hormonları (östrojen ve progesteron) spesifik reseptörleri aracılığıyla lakrimal bez fonksiyonlarının önemli düzenleyicisidirler. Bu hormonların eksikliği göz kuruluğu ile karakterize keratokonjuktivitis sikka (KCS) hastalığına neden olmaktadır. Sunulan çalışma, erişkin erkek sıçanların intraorbital ve ekstraorbital lakrimal bezinde östrojen reseptör α (ERα), östrojen reseptör β (ERβ) ve progesteron reseptörlerinin (PR) immunohistokimyasal lokalizasyonlarını ortaya koymak amacıyla planlandı. Anastezi altında 8 adet erkek sıçandan elde edilen lakrimal doku örneklerine rutin histolojik prosedürü takiben Strep-ABC immunohistokimyasal boyama tekniği uygulandı. İntraorbital ve ekstraorbital bez epiteli, akıtıcı kanal epiteli, miyoepitel ve kan damarların endotel hücrelerinin hem sitoplazmasında hem de çekirdeğinde değişen derecelerde ERα, ERβ ve PR immunreaktivitesi saptandı. Her iki bezin bütün yapısal komponentlerinde ERα en yoğun olarak çekirdekte bulunurken, ERβ’nın en yoğun sitoplazmada lokalize olduğu tespit edildi. PR immunreaktivitesinin ise hem intraorbital hem de ekstraorbital bez epitelinin lateral membranlarında ve intraorbital bezin miyoepitel hücrelerinde kuvvetli olduğu gözlendi. Aynı zamanda intraorbital bezlerde kan damarlarının etrafında bulunan mast hücrelerinde pozitif ERβ immunreaksiyonu saptanırken, ekstraorbital bezin intersitisyel bağ dokusu içinde ERα, ERβ ve PR pozitif stromal hücrelere rastlandı. Sonuç olarak, erkek sıçanlarda intraorbital ve ekstraorbital bezin bütün yapısal komponentlerinde değişen derecelerde ERα, ERβ ve PR immunreaktivitesinin saptanması lakrimal bezin yapısal ve fonksiyonel bütünlüğünü sürdürmede östrojen ve progesteron hormonlarının reseptör bazlı etkisinin olduğu fikrini desteklemektedir. Anahtar Kelimeler: Östrojen Reseptör, Lakrimal Bez, Progesteron Reseptör, SıçanSex steroid hormones (estrogen and progesterone) are important regulators in lacrimal gland functions with the help of its specific receptors. The deficiency of these hormones causes disease of keratoconjunctivitis sicca (KCS) which is characterized with eye dryness. This study was aimed to show the immunohistochemical localization of the ERα, ERβ and PR in intraorbital and extraorbital lacrimal glands of the rat. Following the routine histological procedure, the Strep-ABC immunohistochemical staining method was performed to the lacrimal gland samples obtained from 8 rats under anesthesia. Changing degrees of ERα, ERβ and PR immunoreactivity were determined in cytoplasm and nucleus of the secretory epithelium, duct epithelium, myoepithelial cells and endothelial cells of the intraorbital and extraorbital gland. It was determined that ERα was found intensely in the nucleus of the all structural components of the two glands, whereas ERβ was found intensely located in the cytoplasm. PR immunoreactivity was shown strongly in the lateral membranes of both gland epithelium and in the myoepithelial cells of the intraorbital glands. Also, positive ERβ immunoreaction was detected in the mast cells around the blood vessels in the intraorbital glands, whereas ERα, ERβ and PR positive stromal cells were detected in the interstitial connective tissue of the extraorbital gland. As a conclusion, changing degrees of ERα, ERβ and PR immunoreactivity found in all structural components of both glands supports the idea that the receptor based estrogen and progesterone hormones have an effect on the maintainance of the structural and functional integrity of the lacrimal gland. Key Words: Estrogen Receptor, Lacrimal Gland, Progesterone Receptor, Rat