Radyoterapide kulanılan immobilizasyon sistemlerinin doz dağılımına etkisinin belirlenmesi ve tedavi planlama algoritma hesaplarının ölçümlerle karşılaştırılması

Bu çalışmanın amacı sabitleme gereçlerinden yüksek yoğunluklu materyalden yapılmış olan ve içinde hava boşluğu bulunduran eğik meme sabitleyicisi ile düşük yoğunluklu materyalden yapılmış farklı kalınlıklardaki vakumlu yatakların doz dağılımına etkisini belirlemek ve ölçümleri tedavi planlama sistemi hesapları ile karşılaştırmaktır. Ölçümler, lineer hızlandırıcıda katı fantom ve su fantomu kullanılarak 6 MV enerji için yapılmıştır. Eğik meme sabitleyicisi ölçümleri için tasarlanan düzenek katı fantom ve su fantomu üzerine yerleştirilmiş, farklı pleksiglas kalınlıkları ve farklı hava boşlukları için ölçümler yapılmıştır. Vakumlu yatak için de benzer şekilde 2, 5 ve 8 cm kalınlığındaki vakumlu yataklar katı fantom ve su fantomu üzerine yerleştirilerek ölçümler yapılmıştır. Katı fantom ölçüm düzeneklerinin bilgisayarlı tomografileri çekilmiş ve kesitler tedavi planlama sistemine aktarılarak dozlar hesaplanmıştır. Eğik meme sabitleyicisi için iyon odası ölçümleri 10, 15 ve 20 mm pleksiglas kalınlığı için 5 cm derinlikteki dozda sırasıyla %2,6, %3,9 ve %5,5 azalma olduğunu göstermiştir. Bu durumlar için ölçümlerle TPS hesapları arasındaki fark maksimum %1’dir. Vakumlu yatak kullanıldığında doz en fazla %1,5 azalmıştır. Vakumlu yatak için ölçümlerle TPS hesapları arasında ortalama %0,1’lik fark oluşmuştur. Ancak vakumlu yatak kalınlığı arttıkça cilt dozunun arttığı belirlenmiştir. Yapılan ölçümlere göre 2, 5 ve 8 cm kalınlıklar için 2 mm derinlikteki doz sırasıyla %11,9, %20,7 ve %24 artmıştır. Hava boşluklarının doza etkisi incelendiğinde artan hava boşluğu ile TPS doz hesabında %6,3’e kadar varan azalma olduğu belirlenmiş ancak aradaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmamıştır. Eğik meme sabitleyicisi kullanıldığında hastanın konumu ışın huzmesi sabitleyicinin pleksiglas kısımlarından geçmeyecek şekilde ayarlanmalı, eğer bu durumdan kaçınılamıyorsa sabitleme gerecinin özellikleri göz önünde bulundurularak hesaplama yapılmalıdır. Vakumlu yatak kullanıldığında yatak kalınlığı arttıkça cilt dozunun artacağı göz önünde bulundurulup olası cilt reaksiyonlarından korunmak için vakumlu yatağın tedavi alanı dışında bulundurulmasına veya ışının giriş bölgesindeki yatak kalınlığının olabildiğince ince tutulmasına dikkat edilmelidir