Performans sporcusu ve spor yapmayan üniversite öğrencilerinde duygusal zeka ile kişilik özelliklerinin karşılaştırılması

Bu çalışmanın amacı duygusal zekaya ilişkin literatür özeti sunmanın yanı sıra Schutte ve ark. (1998) tarafından geliştirilen, Austin ve ark.(2004) tarafından revize edilen Shutte Duygusal Zeka Ölçeği’ni (SDZÖ) Türkçeye uyarlanmak, psikometrik özelliklerini Türkçe konuşan sporcu ve sedanter örneklem üzerinde incelemektir. SDZÖ den elde edilen puanların 5 ana kişilik özelliği ile olan ilişkisinin incelenmesi, 5 ana kişilik özelliği ile duygusal zeka açısından sporcu ve sedanter örneklem arasındaki farklılıkların incelenmesi, Beden E itimi ve Spor Yüksekokulu öğrencilerinin akademik başarılarında kişilik ve duygusal zeka etkisinin araştırılması da araştırmanın diğer amaçlarıdır. Üç aşamada yürütülen çalışmanın birinci aşamasında SDZÖ 677 sporcu ve sedanter üniversite öğrencisine uygulanarak ölçeğin iç tutarlık katsayısı incelenmiştir. İkinci aşamada ise Beş Faktörlü Kişilik Envanteri ve SDZÖ 729 sporcu ve sedanter üniversite öğrencisine uygulanmuştur. Verilerin analizinde açuklayııcı faktör analizi, doğrulayıcı faktör analizi, betimsel istatistikler, Pearson Korelasyon katsayısı, tek yönlü varyans analizi ve regresyon teknikleri kullanılmıştır. Doğrulayıcı faktör analizi SDZÖ’nin güçlü model uyumuna işaret etmiştir. Açıklayıcı faktör analizi sonuçları ise SDZÖ Türkçe formu faktör yapısının orjinali ile uyumlu olduğunu göstermiştir. Duygusal zeka ve Beş Faktörlü Kişilik Modeli’nin Dışadönüklük ve Gelişime Açıklık faktörlerinin ilişkili olduğu saptanmış, sporcu ve sedanter üniversite öğrencileri arasında duygusal zeka ve kişilik özellikleri açısından farklılaşmalar olduğu tespit edilmiştir. Üçüncü aşamada ise Schutte Duygusal Zeka Ölçeği ve Kısa Form Beş Faktörlü Kişilik Envanteri Ege Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulunda öğrenimlerine devam 295 öğrenciye uygulanmıştır. Akademik yıl sonunda aynı örneklem grubundaki öğrencilerin yıl sonu not ortalamaları kişilik ve duygusal zeka skorları ile eşleştirilerek kişilik ve duygusal zeka yapılarının akademik başarı ile ilişkileri incelenmiştir. Üçüncü çalışmadan elde edilen sonuçlar 5 ana kişilik özelliğinden oluşan regresyon modelinin akademik başarı varyansını bir dereceye kadar öngörebildiğine ancak duygusal zekanın, kişilik özelliklerinden oluşan regresyon modelinin öngörücü gücüne ciddi bir katkı yapamadığına işaret etmiştir