THE EFFECT OF TRANSATLANTIC TRADE AND INVESTMENT PARTNERSHIP AND TURKISH ECONOMY

AB ve ABD arasında serbest ticaret bölgesi kurulmasını hedefleyen Transatlantik Ticaret ve Yatırım Ortaklığı Antlaşması (TTYO), uluslararası ticaretin önemli konularından birisi haline gelmiştir. Bu işbirliği Çin ve Batı bloğu arasındaki rekabetin önemli bir yansımasıdır. TTYO, AB ve ABD'nin, aralarındaki ekonomik entegrasyonu güçlendirerek yükselen ekonomilere meydan okuma girişimidir. Bununla birlikte antlaşmanın hedefi sadece Transatlantik ittifakı yenilemek ve güçlendirmek değil aynı zamanda mega/bölgesel serbest ticaret antlaşmaları olarak isimlendirilen yeni nesil antlaşmalara örmek oluşturmaktır. Uluslararası ticarette, çok taraflı ticaret yapısını kuran Dünya Ticaret Örgütü sistemi özellikle Doha Turu müzakerelerinden sonra işlerliğini yitirmiştir. Bunun sonucunda, AB, ABD ve diğer yükselmekte olan ülke ekonomileri, ticari ilişkilerini, gümrük vergilerinin indirmesini hedefleyen, yatırım ortamının gelişmesini sağlayan, yabancı yatırımcıyı ve fikri mülkiyet haklarını koruyan bölgesel serbest ticaret antlaşmaları kanalıyla düzenlemeye karar vermişlerdir. Bu yeni sistem, AB ve ABD'nin birlikte inşa ettikleri liberal ekonominin kurallarını da başka bir boyuta taşıyacaktır. Bu bağlamda TTYO, mega/bölgesel serbest ticaret antlaşmaları için yeni bir dönemi sembolize etmektedir. Bununla birlikte diğer bölgesel antlaşmalar gibi TTYO da antlaşmanın dışında kalan üçüncü ülkeler için ticareti saptırıcı etkiler yaratabilmektedir. Özellikle antlaşmanın dışında kalan üçüncü ülkenin ekonomisi, TTYO ülkelerine yaptığı ihracata bağımlıysa bu etki daha güçlü hissedilecektir. AB ile Gümrük Birliği Antlaşması olan ve bu antlaşmanın dışında kalan Türkiye ekonomisinin de TTYO'dan negatif etkileneceği düşünülmektedir. Dolayısıyla uluslararası ticaret açısından önemli olan bu konu Türkiye'nin ekonomik çıkarları açısından da oldukça önemlidir. Bu çerçevede bu çalışma hem uluslararası ticaret sistemini hem de Türk ekonomisini etkileyecek olan TTYO antlaşmasının analiz edilmesini amaçlamaktadırTransatlantic Trade and Investment Partnership Agreement (TTIP) which aims to create a free trade area between the European Union and the United States becomes one of the major issue for the international trade system. This pattern of cooperation is a reflection of geopolitical rivalry between the China and the Western block. TTIP has been characterized as an attempt by the EU and the US to challenge rising economies by deepening their economic integration. On the other hand, this agreement would not only aim to strengthen and renew transatlantic alliance but more ambitiously, aim to introduce a new generation of mega/regional free trade agreements. The World Trade organization system which established multilateral trade structure could not work efficiently especially after the Doha Round. As a result, the EU, the USA and the other rising regional powers decided to regulate their trade relations through regional free trade agreements which eliminate customs duties, improve the investment environment and protect foreign direct investments and intellectual property rights. This new system would transform the current trade rules which were constructed by the EU and the United States. In this framework, TTIP symbolizes a new era for the mega regional trade agreements. On the other hand, like the other regional agreements, TTIP can create trade diversion effect on the third countries. If the country's economy depends on exports to the TTIP countries, it could be affected more strongly. Turkey economy also would be affected negatively because of the Turkey's Customs Union Agreement with the EU. This current international issue is very vital for the Turkish economic interests. In this framework, this study aims to provide an evaluation for the TTIP agreement which would effect both international trade system and Turkish econom