Meclis-i Mebusan'da İzmir mebusları 1908-1918

Osmanlı Devleti'nde kitleler siyaseti ve iktidarı gerçek anlamda etkilemeye ve ona ortak olmaya 19. yüzyılın ortalarından itibaren başlamıştır. İktidara iştirak ise II. Meşrutiyet'le mümkün olmuştur. Yüzyıllardan beri süregelen geleneksel egemenlik anlayışı yıkılarak; yerine daha özgürlükçü ve demokratik bir anlayış getirilmeye çalışılmıştır. Yeni Osmanlı meclisinin oluşturulması için yapılan hazırlıklar Meşrutiyet'in ilanından hemen sonra gündeme gelmiştir. İmparatorluğun önemli kentlerinden olan İzmir, Meşrutiyet döneminde siyasi faaliyetlerin yoğunlaştığı bir merkez olarak dikkat çekmektedir. Meşrutiyet döneminde yapılan seçimler İzmir kamuoyunda öncelikli bir gelişme olarak yer tutmaktadır. Mebusların siyasi programlarını gazetelerde yayınlamaları, propaganda faaliyetleri için İzmir ve civarında seçim gezilerine çıkmaları, gazetelere demeçler vermeleri, propaganda çalışmalarında bulunmaları İzmir için daha önce benzeri görülmemiş gelişmelerdi. İzmir'in kozmopolit yapısı İzmir mebuslarının seçiminde belirleyici etken olmuştur. 1908-1918 yılları arasında Meclis-i Mebusan'da İzmir'i temsil eden on dört mebusun beşi Türk, beşi Rum, üçü Ermeni biri ise Musevi kökenlidir. Mebuslar hakkında yapılan akademik çalışmaların oldukça kısıtlı oluşu tez konusunun belirlenmesindeki ana etkendir. Bu çalışmada Meşrutiyet Meclislerinde İzmir'i temsil eden mebuslar, onların siyasal ve sosyal alandaki etkileri ile meclisteki faaliyetleri incelenmeye çalışılmıştır. Ayrıca İzmir'de o dönemde yaşanan siyasal ve sosyal gelişmeler, ulaşılan veriler ışığında irdelenmiştir