Gaziantep yöresi halk oyunlarının yapısı ve işlevleri

Bu çalışmanın giriş bölümünde oyun kavramı üzerinde durulmuştur. Oyun ile kökeninde din ve büyü unsurlarını içermesiyle ortak özelliklere sahip olan halk oyunları, oyun kavramının alt bir dalı olarak karşımıza çıkmaktadır. Oyun, zaman içinde değişerek ve çeşitlenerek insanların yetenekli oldukları veya yerine getirmek istedikleri sanatsal, estetik sunumlar haline gelmiş, geleneksellik özellikleri ile çeşitlilik ve devamlılık kazanarak Türk halk oyunları türlerinin oluşmasına sebep olmuştur. Halk oyunları türlerinden olan halay oyun türü, yurdumuzun ağırlıkla Orta, Doğu ve Güney doğu Anadolu bölgelerinde icra edilmektedir. Gaziantep yöresi halayları ise; Orta ve Doğu Anadolu halaylarından farklı yapısal ve işlevsel özelliklere sahip olmasıyla halay oyun türünün alt kümelerinden biri olmaktadır. Bu alanda yaşanan sosyal ve siyasi olaylar, savaşlar ve göçler yöre kültürünün oluşumunda etkili olmuştur. Yöreye göç yoluyla gelen Barak Türkmenleri, kendilerine özgü estetik ve sanat değerlerine özgü yöresel kültürün oluşmasına sebep olmuşlardır. Diğer yandan bu acı olayların yansıması sonucunda; “İskân”, “Barak”, “Düden” ağzıyla söylenen türküler veya Uzun Havalar ve bu icralara eşlik eden halk oyunlarının da yer aldığı görülmektedir. Ayrıca yöre halk oyunlarına, Türklerin İslamiyetʼi kabul etmelerinden önce din ve inançlarından kaynaklanan Şamanizm inancına ait unsurların da etki ettiği tespit edilmiştir. Bu tezimizde; Eğlenme ve Eğlendirme İşlevi, Toplumsal Değerlere ve Törenlere Destek Verme İşlevi, Eğitim ve Kültürün Genç Kuşaklara Aktarılması İşlevi ve bunun yanında Sağlık Alanında Yaşam Kalitesini Yükseltme başlıkları altında Gaziantep yöresi halk oyunlarının işlevleri saptanmaya çalışılmıştır. Halaylar içinde yer alan Gaziantep yöresi halk oyunlarının işlevleri diğer halk oyunları türlerinden icra ediliş sebepleri yönünden ve kendilerine yüklenecek yeni işlevlerle birbirlerinden farklı oldukları anlaşılmıştır. Halk oyunlarının farklı bağlamalarda ki işlevlerinin araştırılması ve bu işlevlerin günümüz toplumu içinde kullanılabilir durumda sunulması ve öğretilmesi ile toplumsal alanda bir çok olumlu sonuç elde edilir