1826-1918

Osmanlı ordusunun son yüz yılındaki modernizasyon süreci, toplumsal hayatın tamamında uygulamaya konulmaya çalışılan modern uygulamaların bir parçasıdır. Bu nedenle ordu modernleşmesi, Osmanlı ekonomik yapısının kapitalizme entegrasyonu, vergi sistemlerinin dönüşümü ve toplumda yerel otoritelere dayalı parçalanmış yapının yerine merkeziyetçi devletin tesis edilmesiyle bağlantılı bir süreç olarak gelişti. Söz konusu ordu modernizasyonu, ordu kullanılan silah teknolojisinin modernize edilmesi, subay eğitiminin dönüştürülmesi, askeri hiyerarşinin ve ordu örgütlenmesinin yeni baştan inşa edilmesi şeklinde olmuştur. Ne var ki ordu modernize edilirken bu modernizasyonu besleyecek bir ekonomik ve toplumsal taban olmadığından, ordu modernizasyonu, Osmanlı’nın geleneksel ekonomik ve toplumsal yapısında gücünü koruyan geleneksel toplumsal yapılar tarafından frenlenmiştir. Bu frenleyici mekanizmalar genel olarak demodernizasyon kavramıyla tanımlanabilir. Osmanlı’nın girdiği son üç büyük savaş olan 93 Harbi, Balkan Savaşı ve 1. Dünya Savaşı, Osmanlı ordusunda modernizasyon anlamında kat edilen mesafenin ve bu modernizasyonu frenleyen demodernizasyon unsurlarının gücünün pratik alanda test edildiği bir laboratuar işlevi görmüştür. Bu üç savaşın sosyo-tarihsel analizi, Osmanlı ordusundaki modernizasyon ve demodernizasyonun haritasını verir