Çocuklar için Zorbalıkla İlgili Bilişler Ölçeğinin geliştirilmesi ve psikometrik özelliklerinin değerlendirilmesi

Amaç: Okullarda yaşanan akran zorbalığı, yarattığı olumsuz sonuçlar nedeniyle, son yıllarda birçok araştırmaya konu olmuş, akran zorbalığını ve ilişkili olduğu etkenleri anlamaya yönelik çalışmalar artmıştır. Zorbalığa özgü bilişleri değerlendiren ölçme araçları yok denecek kadar az olduğu için, zorbalık uygulayan çocukların bilişsel özelliklerini araştıran çalışma sayıda azdır. Bu çalışmanın amacı, çocuklarda zorbalıkla ilgili bilişleri değerlendirmeye yönelik bir ölçek geliştirmek ve ölçeğin psikometrik özelliklerini belirlemektir. Yöntem: Zorbalık ve Ahlaki Yargıların Bozulması Ölçeği maddelerinden ve zorba davranışlarda bulunan çocuklarla yapılan görüşmelerden yararlanılarak 25 maddelik Likert tipi bir ölçek oluşturulmuştur. Çocuklar için Zorbalıkla İlgili Bilişler Ölçeği ile Akran Zorbalığı Belirleme Ölçeği-Çocuk Formu ve Zorbalık Davranış Eğilim Ölçeği İzmir'de devlet okullarında okuyan 1740 ortaokul öğrencisine uygulanmıştır. Sonuçlar: Ölçekteki üç maddenin alfa katsayısını düşürdüğü saptandığından, bu maddeler ölçekten çıkarılmış, ölçeğe 22 madde üzerinden son şekli verilmiştir. Ölçeğin iç tutarlılık katsayısının 0.91 olduğu bulunmuştur. Ölçeğin test-tekrar test güvenilirliği de oldukça yüksektir. Varimax döndürmesi uygulanarak yapılan faktör analizi sonucunda toplam varsayansın %48.73'ünü açıklayan üç faktör bulunmuş tur. Ölçeğin Akran Zorbalığı Belirleme Ölçeği-Çocuk Formu zorbalık uygulayan testi ve Zorbalık Davranış Eğilim Ölçeği ile korelasyonlarına dayanan birleşen geçerliği istatistiksel olarak anlamlıdır Tartışma: Çocuklar için Zorbalıkla İlgili Bilişler Ölçeğinin kabul edilebilir düzeyde geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğu anlaşılmıştır. Ölçeğin ortaokul öğrencilerinde zorbalıkla ilgili bilişleri ölçmek ve zorbalığı azaltmaya yönelik ruhsal girişimlerin etkinliğini değerlendirmek için kullanılabileceği düşünülmektedir. (Anadolu Psikiyatri derg 2015; 16(Ek sayı.1):54-63)Objective: In recent years bullying has become the subject of many researches, researches which aimed to understand bullying and related factors has been increased, because of the its negative outcomes of bullying in schools. However the number of the studies which investigate the cognitions of children who are bullying others are rare. Because there is almost no scale developed to measures cognitions of bullies. The aim of this study is to develop a measure to evaluate the cognitions about bullying in children and to determine the psychometric characteristics of the scale. Methods: Bullying and the Moral Disengagement Scale and interviews which were done with children were used to develop a 25-item Likert type scale. Cognition about Bullying Inventory for Children was applied with Child Form of Bully-Victim Determination Scale and Bullying Behavior Tendency Scale to 1740 secondary public school students in İzmir, Turkey. Results: Three items in the scale were found as decreasing the alpha coefficient that's why these were eliminated form the scale. Final version was formed as 22-item scale. Internal consistency of the 22-item scale was found to be 0.91. Test retest reliability of the scale was notably high. Varimax rotation was done, as the result of the factor analysis it was found that 48.73% of total variance was explained by 3 factors. Based on correlation concurrent validity of the scale was found to be significant with the Child Form of Bully-Victim Determination Scale 'bully' subscale and with Bullying Behavior Tendency Scale. Concclusions: Cognitions About Bullying Inventory for Children was thought to be reliable and valid in acceptable levels. The scale is thought to be used in evaluation of the cognitions and be used to assess the effectiveness of psychological intervention used to reduce bullying for secondary school.(Anatolian Journal of Psychiatry 2015; 16(Suppl.1):54-6