Deneysel sepsis modelinde uygulanan ozon gazı ön koşullamasının karaciğer, böbrek, akciğer histopatolojisi ve serum süperoksid dismutaz, tiyol ve malonildialdehid konsantrasyonları üzerine olan etkisinin belirlenmesi

Amaç: Sepsis mortalitesi halen çok yüksektir ve yeni tedavi arayışları sürmektedir. Bu araştırmada deneysel sepsis modeli oluşturulan ratlarda intraperitoneal olarak uygulanan O3 gazı ön koşulaması sonucu antioksidan kapasitede meydan gelen artışı ve farklı doku tiplerinde inflamatuvar proçeslerde baskılanmayı ve histopatolojik değişiklikleri gösterebilmeyi amaçladık. Gereç ve Yöntem: Ege Üniversitesi, Tıp Fakültesi, Hayvan Etik Kurulu onayı alındıktan sonra Deney Hayvanları Yetiştirme Merkezi’nden temin edilen, Wistar albino dişi ve erkek ratlar, uygun koşullarda, serbest su ve gıda sağlanarak araştırmaya alındılar. Ratlar rastgele 4 gruba ayrıldı. 1. gruptaki ratlar sham grubu olarak değerlendirildi ve 5 gün süre ile günde bir kez 80ml/kg volümde intraperitoneal hava verilerek 6. gün anestezi altında steril koşullarda batına girildi ve herhangi bir işlem yapılmadan batın kapatıldı, 7. gün yine anestezi altında ratların karaciğer, akciğer ve böbrek dokuları ve kan örneği alınarak ratlar sakrifiye edildi. 2. gruptaki ratlar kontrol grubu olarak değerlendirildi ve 5 gün süre ile günde bir kez 50 μg/ml doz ve 80ml/kg volümde intraperitoneal O3 gazı verildi, 6. gün anestezi altında steril koşullarda batına girildi ve herhangi bir işlem yapılmadan batın kapatıldı, 7. gün yine anestezi altında ratların karaciğer, akciğer ve böbrek dokuları ve kan örneği alınarak ratlar sakrifiye edildi. 3. gruptaki ratlar hava/sepsis grubu olarak değerlendiridi ve 5 gün süre ile günde 1 kez 80ml/kg volümde hava verildi. 6. gün ratlarda sepsis modeli oluşturmak amacıyla anestezi altında steril koşullarda çekal ligasyon ve perforasyon (CLP) yapıldı 7. gün septik olarak kabul edilen ratlardan karaciğer, akciğer ve böbrek dokuları ve kan örneği alınarak ratlar sakrifiye edildi. 4. gruptaki ratlar ozon/sepsis grubu olarak değerlendiridi ve 5 gün süre ile günde 1 kez 50μg/ml doz ve 80ml/kg volümde O3 gazı verildi. 6. gün ratlarda sepsis modeli oluşturmak amacıyla anestezi altında steril koşullarda çekal ligasyon ve perforasyon (CLP) yapıldı 7. gün septik olarak kabul edilen ratlardan karaciğer, akciğer ve böbrek dokuları ve kan örneği alınarak ratlar sakrifiye edildi. Karaciğer, akciğer ve böbrek dokularında histopatolojik inceleme yapıldı, alınan kan örneklerinden ise, SOD, Tiyol ve MDA değerleri çalışıldı. Bulgular: İntraperitoneal uygulanan O3 gazı ön koşullaması gruplarda biyokimyasal olarak tespit edilen SOD ve Tiyol değerlerinde anlamlı olarak yükselme saptanırken MDA değerinde anlamlı düşüş tespit edildi. Bu bize O3 gazı ön koşullamasının antioksidan mekanizmalarda artış sağladığını göstermektedir. Histopatolojik olarak da karaciğer sinüzoidlerinde hava/sepsis grubunda, ozon/sepsis grubuna göre daha fazla büyüme saptanmış bu bulgu karaciğer hasarını belirtmesi acısından olumlu olarak değerlendirilmiştir. Yine bakılan akciğer dokularında hava/sepsis grubunda ozon/sepsis grubuna göre çok daha fazla oranda alveolar membran harabiyeti gözlenmiştir. Böbrekte yine hava/sepsis grubunda ozon/sepsis grubuna göre bowman boşluğunda artış saptanmış ve istatistiksel olarak anlamlı olarak bulunmuştur. Karaciğer dokusunda ozon gazı alan gruplarda saptanan vakualizasyon verilen O3 gazı konsatrasyonuna bağlanmıştır. Bununla birlikte ileri konsantrasyon, volüm çalışmalarına ihtiyaç vardır. Sonuç: Çalışmamızda ozonik ön koşullanma ile endojen antioksidan kapasitede artış ve lipid peroksidasyon ürünlerinde azalma olduğunu, akciğer, karaciğer ve böbrek histopatolojisinde de ozonik ön koşullama yapılan grupta, histopatolojik preparatlarda sepsisin etkilerinin azaldığını gösterdik. Bu sonuçların klinik uygulamaya entegre edilebilmesi için daha ileri çalışmalara gereksinim vardır