Zeytin yaprağının sıcak hava ile kurutulmasının modellenmesi, optimizasyonu ve ekserji analizi

Zeytin yaprağı içerdiği değerli fenolik maddeler ve yüksek antioksidan kapasitesiyle önemi her geçen gün artan bir üründür. Günümüzde tıpta, ilaç ve kozmetik sanayinde kullanılmakla beraber gıda sanayinde henüz yaygınlaşmamıştır. Gıda sanayi açısından da kullanılma potansiyeline sahip olan zeytin yaprağı, zeytincilik sektörü açısından dünyadaki konumu düşünüldüğünde ülkemiz için özel öneme sahiptir. Zeytin yaprağının işlenmesinde uygulanan en temel işlem kurutmadır. Bu çalışmada zeytin yaprakları sıcak hava ile kurutma prensibiyle çalışan tepsili kurutucu ve ısı pompalı kurutma sisteminde kurutulmuştur. Tepsili kurutucu sistemin belirsizlik analizi yapılmıştır. Zeytin yaprağının kuruma davranışları belirlenmiştir. Sıcaklık, hava hızı ve süre işlem değişkenleri olarak alınmış toplam fenolik madde kaybı, toplam antioksidan madde kaybı, son ürün nem içeriği ve kurutma işleminin ekserjetik verimliliği yanıt olarak değerlendirilmiştir. Zeytin yaprağının kurutulmasının optimizasyonu yanıt yüzey metodu ile her iki ekipman için de gerçekleştirilmiştir. Bu amaçla gerekli deneysel veriler “merkezi karma dönel tasarım (CCRD)” deneme planı seçilerek belirlenmiştir. Zeytin yaprağının kurutulması işleminin ekserjetik analizi yapılmış, ısı pompalı sistemde ekserji analizi tek tek sistem bileşenlerinden hareketle gerçekleştirilmiştir. Sonuçta, zeytin yaprağının kuruma davranışlarını en iyi açıklayan modelin Modeifiye Henderson ve Pabis olduğu tespit edilmiştir. Son ürün nem içeriği %6’nın üzerinde olmamak şartıyla, hammaddeye göre toplam fenolik madde kaybı ve antioksidan kapasite kaybı en düşük ve ekserjetik verimliliği en yüksek işlem koşulları optimizasyon sonucu belirlenmiştir. Buna göre tepsili kurutucuda 51,15 °C, 1,01 m/s, 298,92 dak işlem koşullarının, ısı pompalı kurutucuda ise 53,43 °C, 0,64 m/s, 288,32 dak işlem koşullarının optimum olduğu belirlenmiştir. Isı pompalı sistemin ekserjetik verimliğinin tepsili kurutucuya göre daha yüksek olduğu ve ısı pompalı kurutucunun verimliliğinin kompresör ve kondenserde yapılabilecek geliştirmelerle çok daha yükselebileceği görülmüştür