Türkiye Afganistan İlişkileri (1921-1938)

1921-1938 Türkiye Afganistan arasındaki ilişkilerin incelendiği bu çalışmada döneme ait bilgi veren kaynak eserlerden, basın ve hatıratlardan faydalanılmıştır. Tez, giriş bölümünün dışında beş bölümden oluşmaktadır. Birinci bölümde, Afganistan üzerindeki Rus ve İngilizlerin hakimiyet projelerinden bahsedildikten sonra Afganistan'ın bunlara karşı verdiği mücadeleye ve geliştirdiği politikalara değinilmiştir. Bunun yanında Türk-Afgan dostluğunun gelişmesi hakkında bilgi verilmiştir. İkinci bölümde ise Türk etkisiyle Afganistan'da meydana gelen gelişmelere yer verilmiştir. Başta Mahmut Cemal Paşa ve arkadaşlarının Rusya ve diğer ülkeler nezdindeki diplomatik girişimlerinden ve Afgan ordusunun modernize edilmesi çalışmalarından bahsedilmiştir. Aynı zamanda Mahmut Beg Tarzi'nin girişimleri hakkında bilgi verilmiştir. Üçüncü bölümde ise Afgan Kralı Emanullah Han'ın dünya gezisi ve 1928 yılındaki Türkiye ziyareti anlatılmıştır. Emanullah Han'ın Mustafa Kemal'e karşı olan hayranlığı ve Onun Türkiye'de hayata geçirdiği yenilikleri kendi ülkesinde de hayata geçirme girişimleri hakkında bilgi verilmiştir. Emanullah'ın niçin Atatürk kadar başarılı olamayışının nedeni açıklanmıştır. Dördüncü bölümde ise Afganistan'da Nadir Han ve Zahir Şah dönemlerindeki gelişmelerden bahsedilmiştir. Emanullah Han ile Nadir Han arasındaki fark ortaya konulmaya çalışılmıştır. Sadabat Paktı ve diğer gelişmeler hakkında bilgi verilmiştir. 135 Beşinci bölümde ise, 1921-1938 yılları arasında Afganistan île Türkiye'nin ticari ve kültürel ilişkileri üzerinde durulmuştur. 1921 yılından sonra başlayıp, arada imzalanan antlaşmalarla gelişerek devam eden karşılıklı öğrenci, öğretmen ve subay gönderme faaliyetlerinden bahsedilmiştir. Ekler kısmında ise, iki ülke arasında imzalanan antlaşmanın metinleri yer almaktadır