Gezegenli yıldızların yapısal ve evrimsel özellikleri

Bu tezin kapsamını 1995 yılında ilk gezegenin bulunmasıyla hızla gelişen bir alan olan Güneş Sistemi dışında yer alan gezegenli sistemlerin incelenmesi oluşturmaktadır. Gezegenlerin gerek yapısal gerekse yörünge özelliklerinin oluşumu ve evrimini anlayabilmemiz barınak yıldızların özelliklerinin keşfi ile mümkündür. Gezegenlerin etrafında döndüğü barınak yıldızlarda ağır elementlerin ([Fe/H]) bol olduğu bilinmektedir ve bu durumun kaynağı merak konusudur. İlk akla gelen durum, yıldızların, etrafındaki gezegenlerin yörüngesindeki bir kararsızlıktan dolayı gezegenlerinin bazılarını yutmasıdır. Böylece esas olarak ağır elementlerden oluşan yutulan gezegenler yıldızın yüzey metal bolluğunu arttırır. Bu çalışmada barınak yıldızların ağır element bollukları, yıldızların tayfsal ve ışıkölçümsel verileriyle atmosfer (Zatm) ve iç yapı (Zmod) modellerinin kıyaslanmasından da elde edildi. Elde edilen sonuçlarla yıldızların gözlenen [Fe/H] bolluğundan türetilen toplam ağır element bolluğunun (ZFeH) uygunluğuna bakıldı. Saçılmalı duruma rağmen, uyum var demektir. Genel olarak hem Zatm hem de Zmod demir çizgilerinden türetilen ZFeH ‘den daha büyüktür. Ayrıca gezegenlerin yapısal özellikleri ve yörünge parametreleri irdelendi. Gezegenlerin büyük kısmının 3 Jüpiter kütlesinden daha küçük kütleye sahip olduğu saptandı. Yörüngelerin basıklığı çeşitli değerler (e=0 ile 1 aralığında) arasında değişmektedir, yarı büyük ekseni büyük oranda 3AB’den daha kısadır. Güneş sisteminin tersine, Jüpiter kütlesinde olmasına rağmen barınak yıldızına uzaklığı 0.1 AB’den daha yakın bir çok gezegenin varlığı ilginçtir. İncelenen sistemlerde yakın olanların daha genç olduğu saptandı