Gastroözofageal reflüsü olan gebelerde hemşirelik yönetiminin yaşam ve uyku kalitesi ile ilaç kullanımına etkisi

Arastırma gastroözofageal reflü hastalıgı (GÖRH) olan gebelerde hemsirelik yönetiminin yasam ve uyku kalitesi ile ilaç kullanımına etkisini incelemek amacıyla müdahale tipi (kontrol gruplu) ve longitudinal bir çalısma olarak planlanmıstır. Arastırma; 1 Kasım 2008- 1 Mayıs 2009 tarihleri arasında T.C Manisa Valiligi Dogum ve Çocuk Bakımevi Hastanesi’nde yürütülmüstür. Arastırma kapsamına kriterlere uygun ve çalısmaya katılmaya gönüllü 41 deney ve 41 kontrol grubu gebe alınmıstır. Veriler gerekli izinler alındıktan sonra, kontrol grubu için iki asamada, deney grubu için üç asamada toplanmıstır. Deney ve kontrol grubu verilerinin toplanmasında, birinci asamada Prenatal Tanılama Formu, Gastroözofageal Reflü Hastalıgı Soru Formu, Yasam Kalitesi Ölçegi ve Pittsburgh Uyku Kalitesi ndeksi ile verileri toplanmıstır. Kontrol grubundaki gebeler saglık kurumlarından rutinde uygulanan hemsirelik bakımını almıslar, bu gebelere ilk izlem yapıldıktan dört hafta sonra ikinci izlem gerçeklestirilmis; GÖRH semptomları ile yasam ve uyku kalitesi tekrar degerlendirilmistir. Deney grubundaki gebelere GÖRH tespitini izleyen birinci haftada evlerinde ikinci izlem ziyareti yapılmıs, bu ziyarette arastırmacı tarafından literatür dogrultusunda gelistirilen “GÖRH için hazırlanan Hemsirelik Bakım Standartları” uygulanmıstır. kinci izlemden üç hafta sonra deney grubundaki gebelerin üçüncü izlemi yapılmıs, GÖRH semptomları ile yasam ve uyku kalitesi tekrar degerlendirilmistir. Deney ve kontrol grupları yas grubu, egitim, gelir ve çalısma durumu, beden kitle indeksi, sigara içme durumu, gebelik sayısı ve gebelik haftası bakımından istatistiksel açıdan eslestirilerek, homojen dagılımlı gruplar olusturulmustur (p>0.05). Arastırmada 82 gebenin %75.6’sında pirozis semptomu, %86.6’sında regürjitasyon semptomu yasandıgını saptanmıstır. Gebelerin %86.6’sı pirozis veya regürjitasyon semptomu ile saglık kurumuna basvurmamıstır. Hemsirelik yönetimi sonrasında toplam hedefe ulasma puan ortalaması deney grubundaki gebelerde 6.83±2.9, kontrol grubunda 3.37±1.55 olarak saptanmıstır (p0.05). Deney ve kontrol grubundaki gebelerin son izleminde yasam kalitesi puanları incelendiginde; iki grup arasında fiziksel fonksiyon, fiziksel rol kısıtlılıkları, psikolojik rol kısıtlılıkları, agrı, mental saglık ve vitalite (enerji, canlılık) puan ortalaması arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmustur (p0.05). Çalısmada deney grubundaki gebelerin ilk izlemde toplam uyku kalitesi puan ortalaması 5.63±2.80, kontrol grubundaki gebelerin uyku kalitesi puan ortalaması 5.73±3.16 olarak saptanmıstır. lk izlemde iki grup arasında toplam uyku kalitesi puan ortalamaları arasında istatistiksel anlamlı bir fark saptanmamıstır. lk izlemde deney grubundaki gebelerin %41.5’inin, kontrol grubundaki gebelerin %48.8’inin uyku kalitesinin kötü oldugu saptanmıstır (p>0.05). Gebelerin son izleminde uyku kalitesi tekrar degerlendirilmis; deney grubundaki gebelerin uyku kalitesi puan ortalaması 4.78±2.36, kontrol grubunda 9.10±3.67 olarak saptanmıs; iki grubun toplam uyku kalitesi puan ortalamaları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark saptanmıstır (p0.05). Gebelerin son izleminde ilaç kullanım durumları degerlendirildiginde; ilk izlemde ilaç kullanıp, son izlemde kullanmayan gebelerin oranı deney grubunda %14.6, kontrol grubunda %2.4 oldugu saptanmıstır