Torbalı/İzmir örneği

Bu çalışmada sanayileşme ve hızlı kentleşmenin tarım arazilerini doğrudan işgali ve bunun yanında saçaklı yerleşim alanlarının oluşturulmasına bağlı olarak tarımsal bütünlüklerinin parçalanması şeklinde görülen tarımsal alana olan baskılar incelenmiştir. Türkiye'de 1970'li yıllarda başlayan hızlı sanayileşme ve buna bağlı olarak hızla artan konut ihtiyacı alanları, yapılan çevre düzeni planları ile çoğunlukla tarım topraklarından sağlanmıştır. Tarım arazilerinin üretkenliklerinin sürdürülebilir olması için tarımsal bütünlüklerinin korunması gereklidir. Tarım alanları içerisindeki kent yada sanayi kullanımı, yine bu araziler içerisinden geçen otoyollar çevresinde hızla yoğunlaşmakta ve sonuçta tarım alanları içerisinde tarım dışı kullanımların bulunduğu koridorlar oluşmaktadır. Ayrıca, çekirdek yerleşim alanları çevresinde oluşturulan saçaklı yerleşim şekilleri ve köy gelişim alanları ise bu alanları birbirine bağlayan yollar boyunca birleşme eğilimi göstermektedir. Yollar ve çevresindeki yerleşim alanları ile bölünen tarım alanları farklı büyüklüklerde parçalar şekline dönüşmektedir. Sonraki zaman diliminde ise özellikle küçük yüzölçümlü tarımsal alan parçaları, diğer kullanım şekilleri için ihmal edilebilir değerde görülmekte ve kolaylıkla tarımsal kullanımına son verilmektedir. Araştırma yöresi olarak seçilen Torbalı ilçesinin Türkiye'nin üçüncü büyük ili olan İzmir'e yakın oluşu, Aydın ve Muğla gibi komşu illerle bağlantı yolu üzerinde yer alması yörede sanayinin artmasına neden olmaktadır. Gelişen sanayinin iş olanaklarını arttırmasına bağlı olarak yöreye göç yoğunlaşmış, konut ihtiyacı artmış ve hızlı bir kentleşme süreci başlamıştır. Sanayi ve kentleşmenin hızlı ve plansız gelişimi ilçe çevresinde yer alan verimli tarım toprakları üzerinde gerçekleşmektedir. Torbalı'da organize sanayi bölgesi" kurulmadan fabrikaların verimli tarım toprakları üzerinde dağınık bir şekilde yapılmasına izin verilmiştir (Küçükyılmaz ve Kurucu, 2004). Bu araştırmada 1975-2010 yılları arasında, Torbalı ve çevresindeki tarım arazilerinin yapılaşma nedeniyle işgal edilmesi ve bütünlüklerinin kaybedilme süreci hava fotoğrafları ve CBS kullanılarak incelenmiş ve tarım alanlarının gelecekte parçalanma süreçleri tahmin edilmeye çalışılmıştır