Akalazya hastalığında balon dilatasyonu uygulamasının yaşam kalitesi üzerine etkisi

Akalazya hastalığı diğer özefagus hastalıklarına göre nadir görülen özefagusta myenterik pleksusta innervasyon bozukluğu ile karakterli bir hastalıktır. Hastalar disfaji ,regürjitasyon ve daha az olarak göğüs ağrısı, kilo kaybı ve dispeptik şikayetlerle başvururlar. Manometrik incelemelerde özefagusta azalmış peristaltizm veya aperistaltizm,alt özefagus sfinkterinde (AÖS) yetersiz gevşeme izlenir. Akalazya tedavisinde, altta yatan nöropatolojinin tedavisi olmadığı için tedavi metotları akalazya semptomlarını palye etmeyi amaçlar. Temel tedavi prensibi alt özefagus sfinkter basıncını düşürmeye yöneliktir. Bu işlem endoskopik, balon dilatasyonu veya cerrahi, heller myotomi olmak üzere iki şekilde yapılabilir. Diğer tedavi yaklaşımları olan botulinum enjeksiyonu ve farmakolojik tedavi uzun dönemde etkin değildir. Ülkemizde akalazya hastalığı tedavisine yönelik birçok deneyimli merkez olmasına ve semptomatik tedavi başarıyla uygulanmasına rağmen hastaların akalazya hastalığına spesifik yaşam kalitesini değerlendirmede kullanılabilecek, Türkçe, valide edilmiş herhangi bir ölçek bulunmamaktadır. Bu durum ülkemizdeki akalazya tedavisinin başarısını değerlendirmede ve diğer yurtdışı merkezlerle karşılaştırmada sorun teşkil etmektedir. Akalazya hastalığında yaşam kalitesinin uygulanan tedaviye göre değişip değişmediğini, değişiyorsa ne derecede değiştiğini ortaya koyan ülkemizde yapılmış herhangi bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmanın amacı akalazya hastalarında balon dilatasyonu uygulamasının yaşam kalitesi üzerinde yaptığı etkilerin ortaya konmasıdır. Çalışmaya şubat 2009 tarihinden itibaren başlanarak Ege Üniversitesi Gastroenteroloji Bölümü’ne başvuran 63 akalazya hastası dahil edilmiştir. Akalazya tanısı standart akalazya kriterlerine göre bütün hastalara manometri ve sekonder akalazya sebeplerini dışlamak için endoskopi uygulanarak koyulmuştur. Çalışma belirtilen özellikleri taşıyan 52 hasta ile sonlandırılmıştır. Primer akalazya tanısı konmuş ve balon dilatasyonu uygulanacak hastalara işlem öncesi ve işlemden 4-6 hafta sonra araştırmacı tarafından valide edilmiş akalazya spesifik soru formu ve SF-36 formu yöneltilmiştir. Akalazya Spesifik Soru Formu için dilatasyon öncesi ve sonrası her soru için puan dağılımına bakılmış ve hem toplam puan üzerinden hem de faktör analizi uygulanarak istatistiksel fark hesaplanmıştır. SF-36 formu için dilatasyon öncesi ve sonrası olarak alt ölçek puan dağılımı ve istatiksel fark hesaplanmıştır.Valide edilmiş olan akalazya spesifik yaşam kalitesi ölçeği ile SF-36 formu arasındaki korelasyonlar hesaplanmıştır. Araştırmaya katılan 52 hastanın %50’si kadın,%50’si erkektir. Araştırmaya katılan kadınların yaş ortalaması 45,9±13,0, erkeklerin yaş ortalaması 49,9±14.9’dur. Araştırmada spesifik yaşam kalitesi puan ortalaması dilatasyon öncesi 58.0±10.6, dilatasyon sonrası 84.8±13.6’dır. Dilatasyon öncesi ve sonrası hastaların spesifik yaşam kalitesi puan ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur. (t=-14.02 p<0.0001) Genel sağlık algısı puan ortalaması dilatasyon öncesi 62.4±7.8,dilatasyon sonrası 57.3±7.1’dır. Dilatasyon öncesi ve sonrası hastaların genel sağlık algısı puan ortalamaları arasındaki fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur.(t=3.6 p