Gagauz masallarının tip ve motif yapısı bakımından incelenmesi

Ortodoks Hristiyan bir Türk topluluğu olan Gagauzlar, Gagauz Yeri/Gagauzya olarak anılan Güney Moldova başta olmak üzere Ukrayna, Bulgaristan, Yunanistan, Romanya, Makedonya, Türkiye, Kazakistan ve Özbekistan`da yaşamaktadırlar. Yüzyıllardır başka ulusların idaresi altında yaşayan Gagauzlar kendi dillerini yaşatmışlardır. Dolayısıyla sözlü halk edebiyatı ürünlerini de birbirlerine aktara aktara günümüze kadar getirmişlerdir. Gagauzlar oldukça zengin sözlü halk edebiyatına sahiptirler. Sözlü halk edebiyatı olarak nitelendirdiğimiz hikâyeler, atasözleri, deyimler, bilmeceler, masallar, maniler, tekerlemeler bir ulusun karekterini, dil zenginliğini, sanat anlayışını, düşüncelerini, yaşayışlarını, inançlarını, gelenek göreneklerini, hayal zenginliklerini, duygularını geçmişten günümüze aktaran edebiyat ürünleridir. Gagauzlar`da, sözlü halk edebiyatı ürünlerinden olan masallar oldukça zengindir. Çalışmamız “Gagauz Masallarının Tip ve Motif Yapısı Bakımından İncelenmesi” adını taşımaktadır. Çalışmamızın “Giriş” bölümünde masallar hakkında genel bilgiler ve Türk masalları üzerine yapılan çalışmalar verilmiştir. Birinci Bölüm`de Gagauzlar hakkında genel bilgiler verilmiştir. Bu bölüm ayrıca Gagauz Halk kültürü ve masalları üzerinde yapılan çalışmaları, masalları inceleme metodunu ve masalların alındığı yazılı ve sözlü kaynakları içine almaktadır. İkinci Bölüm`ün adı, Gagauz masallarının tip/konu tasnifidir. Bu bölümde Gagauz masalları sınıflandırılmıştır. Ayrıca, masallardaki belli başlı tipler tanıtılmıştır. Üçüncü Bölüm`de, Gagauz masallarının epizotlarına göre özetleri bulunmaktadır. Ayrıca, Gagauz masallarının motifleri çıkarılmış bunlar Stith Thompson`un Motif Index of Folk Literatur da kullanılan metot esas alınarak (tasnif edilmiştir) verilmiştir. Dördüncü Bölümde Gagauz masallarındaki formeller beş ana başlık altında incelenmiş ve masalların metinleri verilmiştir. Sonuç bölümünde ise elde ettiğimiz sonuçlar üzerinde durularak çalışmamızın genel bir değerlendirmesi yapılmıştır