Ergenlerin spor yapma alışkanlıklarının kişilik ve atılganlık özellikleri açısından incelenmesi

Bu çalışma; Ortaöğretim 1.-2. ve 3.sınıfta okuyan spor yapan ve yapmayan ergenlerin kisilik ve atılganlık özelliklerinin incelenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmaya 2008-2009 yılında İzmir ilinde bulunan, 2 devlet ve 1 özel okulda okuyan yaklaşık 350 ortaöğretim öğrencisi katılmıştır. Araştırmada 4 tip ölçek kullanılmıştır. Çalışmada ilk olarak, Tunç Tataker tarafından 2001 yılında hazırlanan ve yüksek lisans tezinde kullanılan “ Ergen Bilgi Formu ‘’ ; ikinci olarak Çağatay ERCAN tarafından 2004 yılında hazırlanan ve yüksek lisans tezinde kullanılan ‘’Spor Yaşantısı Anketi’’ ; üçüncü olarak 85 maddeden oluşan likert tipi ‘’5 Faktörlü Kisilik Envanteri’’ ; dördüncü olarak da 30 maddeden oluşan ‘’Rathus Atlganlık Envanteri’’atılganlık ve çekingenlikteki bireysel farklılıkların saptanmasında kullanılmıştır. Çalışmanın sonucunda; beş ana kisilik özelliğinin cinsiyet üzerindeki etkisi incelendiğinde erkeklerin duygusal tutarsızlık puanının kadınlardan yüksek olduğu; atılganlık düzeyi ile cinsiyet ilişkisi içinse erkeklerin puanının kadın grubundan daha yüksek olduğu ve anlamlı bir farklılık bulunduğu belirlenmiştir. Öğrencilerin ailelerinin kirada veya kendi evlerinde oturmalarının kisilik ve atılganlık özellikleri açısından anlamlı bir farklılık bulunamamıştır. Kendisine ait odası olmayan öğrencilerin beş ana kisilik özelliklerinden özdenetim puanı diğerlerinden yüksek olarak bulunmuş, oda faktörü atılganlık düzeyinde farklılık göstermemiştir. Ailesinin gelir düzeyi iyi olan öğrencilerin, kisilik özelliklerinden dışadönüklük puanı diğerlerinden anlamlı derecede yüksektir. Gelir düzeyi düşük aile çocuklarının atılganlık puanlarının da diğerlerine göre anlamlı derecede yüksek olduğu görülmüştür. Ergenlerin spor yapma alışkanlıkları ile kisilik özellikleri incelendiğinde spor yaşantısı olan veya olmayan grupların, hiçbir kisilik özelliği anlamlı bir derecede farklılık göstermemiştir. Spor yapma alışkanlıkları ve atılganlık ilişkisinde ise; spor yaşantısı olmayan grubun daha yüksek atılganlık düzeyine sahip olduğu anlaşılmıştır. Özetle, ergenlerin spor yapma alışkanlıkları ile kisilik özellikleri arasında anlamlı bir ilişki bulunamamış, fakat spor yapma alışkanlıkları olmayan ergenlerin, atılganlık özelliklerinin daha yüksek olduğu sonucuna varılmıştır