İngilizce hazırlık öğretim elemanlarının tükenmişlik düzeyleri ile öğrencilerin başarıları arasındaki ilişki

Bu araştırmanın amacı Ege Üniversitesi Yabancı Diller Yüksek Okulu İngilizce Hazırlık Programı’nda görev yapmakta olan öğretim elemanlarının tükenmişlik ve iş doyum düzeylerini belirleyerek bu iki değişken arasındaki ilişkiyi ve tükenmişlik ve iş doyum düzeyinin düşük ya da yüksek olmasının kurumsal beklenti ve kurumsal destek algısı; öğrencilerin Temel İngilizce ve Yazma Becerileri derslerindeki başarısı; ders yükünün normal ya da fazla olması ve saat ücretli ya da kadrolu çalışma şekli açısından farklılık yaratıp yaratmadığını saptamaktır. Tükenmişlik ve iş doyumu çalışan bireyin iş yaşamını önemli ölçüde etkileyen değişkenlerdir. Tükenmişliğin yüksek, iş doyumunun düşük olması ya da tam tersi bir durum öğretim elemanının işe dair tutumlarında ve öğrencilerinin başarılarına dair sonuçlarda farklılık gösterebilir. Başarının olumsuz etkilenmesi bir eğitim kurumunda en istenmeyecek sonuçlardan bir tanesidir. Dolayısıyla, böyle bir durum varsa tespit edilmeli ve önlemler alınarak başarının negatif yönde etkilenmesi engellenmelidir. Araştırmaya Ege Üniversitesi Yabancı Diller Yüksek Okulu İngilizce Hazırlık Programı’nda çalışmakta olan 153 öğretim elemanı katılmıştır. Maslach Tükenmişlik Ölçeği ve İş Doyumu Ölçeği (NDI) ile tükenmişlik ve iş doyum düzeyleri belirlenmiştir. Ayrıca, 153 öğretim elemanın arasından 47 tükenmiş ve iş doyumu düşük ve 47 tükenmemiş ve iş doyumu yüksek öğretim elemanı ve onların öğrencileri seçilerek öğrencilerin Temel İngilizce ve Yazma Becerileri derslerindeki dönem içi başarı puan ortalamaları çalışmada kullanılmıştır. Elde edilen veriler SPSS 13.0 programı ile analiz edilmiştir ve sonuçlar yorumlanmıştır. Analizlerin yapılmasında korelasyon, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), bağımsız değişkenler için t testi ve Scheffé testi kullanılmıştır. Ayrıca, Aşamalı Doğrusal Modelleme (HLM 6.04 versiyonu) uygulanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre; a) Tükenmişliğin duygusal tükenme ve duyarsızlaşma boyutları ile iş doyumu arasında anlamlı ilişki bulunurken kişisel başarı hissi ve iş doyumu arasındaki ilişkinin anlamlı olmadığı ortaya çıkarılmıştır. b) Öğretim elemanlarının kurumsal beklenti algılarında duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve iş doyumu fark yaratmış, fakat kişisel başarı hissi farklılık ortaya çıkarmamıştır. c) Öğretim elemanlarının kurumsal destek algılarında duygusal tükenme, duyarsızlaşma ve iş doyumu fark yaratmış, fakat kişisel başarı hissi farklılık ortaya çıkarmamıştır. d) Öğretim elemanlarının tükenmişlik ve iş doyum düzeyleri öğrencilerin Temel İngilizce ve Yazma Becerileri dersinde anlamlı farka yol açmıştır. e) Öğretim elemanlarının ders yüklerinin normal ya da fazla olması Temel İngilizce dersinde fark yaratmazken, Yazma Becerileri dersinde farklılık göstermiştir. f) Öğretim elemanlarının saat ücretli ya da kadrolu çalışması Temel İngilizce dersinde fark yaratmazken, Yazma Becerileri dersinde farklılık göstermiştir