Türkiye'de refah göstergeleri açısından bölgesel yakınsama

Farklı ekonomilerin gelir seviyelerinin birbirine yakınsama eğiliminde olup olmadığı sorusu, Solow’un 1956 yılındaki ekonomik büyüme çalısmasıyla baslayan ve günümüze kadar devam eden önemli sorulardan birisidir. Neoklasik Büyüme Modeli fiziki sermayenin azalan getirisini varsayarak ekonomik yakınsamayı öngörmektedir. Sermaye stoku arttıkça, sermayenin marjinal getirisi azalmaktadır. Böylelikle baslangıçta daha az sermaye birikimine sahip ülkeler, daha hızlı büyümekte ve göreli olarak daha zengin ülkelerin seviyelerine yakınsamaktadırlar. Bu çalısmanın temel amacı, son yıllarda ekonomik büyüme literatürünün en önemli arastırma konularından biri olan yakınsama olgusunu incelemek ve bu olgunun Düzey-2 bölgeleri itibariyle ülkemiz ekonomisi açısından geçerliliğini arastırırken, bazı refah göstergelerinin yakınsama üzerindeki etkilerini incelemektir. Çalısmanın amacı doğrultusunda, 1990-2001 dönemine ait veri seti ve yatay-kesit yöntemi kullanılmıstır. Çalısmada, bağımlı değisken olarak, kisi basına GSYİH, isçi basına GSYİH ve gelisme endeksi olmak üzere üç büyüme ölçütü kullanılmıstır. Bu bağlamda bölgelerdeki okuma yazma bilmeyen nüfus oranı, lise veya lise dengi meslek okulu mezunlarının oranı, kisi basına kamu sermayesi ve nüfus artıs hızı gibi değiskenlerin bölgesel farklılıkların azaltılmasında, bir rolü olup olmadığı incelenmistir. Türkiye için yapılananalizlerde genel olarak kosulsuz yakınsamanın varolduğu bulgusuna rastlanılmıstır. Analizlerde bağımsız değisken olarak kullanılan sosyo-ekonomik değiskenlerin genel olarak büyüme üzerinde etkili olmadığı sonucuna varılmıstır. Bağımlı değisken olarak kisi basına GSYİH verilerinin kullanıldığı analizde, bağımsız değisken olarak kullanılan sosyo-ekonomik faktörlerden yalnızca nüfus artıs hızı negatif ve anlamlı sonuç vermistir. Böylelikle, eğitim dağılımının dengeli olması, özellikle kamu kesiminin eğitimi ödüllendirmesi ve görece olarak az gelismis bölgelere daha fazla kamu yatırımı yapılması, gelir dağılımının daha adil duruma getirilmesi için ülkemiz açısından önemlidir